«Αναπτυξιακό Προφίλ του Νομού Ηλείας» Μέρος 4ο

«Αναπτυξιακό  Προφίλ του Νομού Ηλείας»

Μέρος 4^ο

Συνεχίζω την παρουσίαση της έρευνας/μελέτης μου «Αναπτυξιακό  Προφίλ του Νομού Ηλείας»  με το όποιο γίνεται προσπάθεια συστηματικής καταγραφής των κύριων χαρακτηριστικών και η ανάδειξη της πλήρους και αναλυτικής  κατάστασης των κοινωνικοοικονομικών δεδομένων της Ηλείας, των φυσικών χαρακτηριστικών της,  των ιστορικών δεδομένων, άλλα και του τεραστίου  αποθέματος της σε φυσικούς, ιστορικούς και πολιτιστικούς  και τουριστικούς πόρους. 

Το 1^ο μέρος δημοσιεύτηκε στο   Blog μου «Οδυσσέας Μαρίνος Λάμπρος»  και στην διεύθυνση (http://odisseasml.blogspot.gr/2016/11/1.html ) και το οποίο περιείχε τα:

1. ΓΕΝΙΚΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ –ΓΕΝΙΚΗ  ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ  ΗΛΕΙΑΣ.

Το  2^ο μέρος δημοσιεύτηκε στο   Blog μου «Οδυσσέας Μαρίνος Λάμπρος»  και στην διεύθυνση (http://odisseasml.blogspot.gr/2016/11/2.html  ) και το οποίο περιείχε τα:

3.ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (Χρήσεις Γης-Κάλυψη του εδάφους-Φυσικά χαρακτηριστικά.-Ακτές. Βουνά. Ποτάμια . Λίμνες.-Θερμοκρασία, Υγρασία

Το 3^ο μέρος δημοσιεύτηκε στο   Blog μου «Οδυσσέας Μαρίνος Λάμπρος»  και στην διεύθυνση (http://odisseasml.blogspot.gr/2016/11/3.html ) και το οποίο περιείχε τα:

       4.ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΗΛΕΙΑΣ

       5.ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ

Στο παρόν 4^ο  μέρος περιέχει:

5.      ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ

6.      ΜΝΗΜΕΙΑ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ-ΜΟΥΣΕΙΑ

(Μνημεία άλλων ιστορικών περιόδων. Μουσεία –εκθέσεις. Κηρυγμένοι  αρχαιολογικοί χώροι στην Ηλεία. Διατηρητέος  παραδοσιακός οικισμός. )  

7.ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

4.   ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

4.1  Σύντομη ιστορική περιγραφή

Η Ηλεία έχει μακραίωνη ιστορία. Το μεγαλύτερο μέρος της το κατέλαβαν στην αρχαϊκή εποχή οι Επειοί. Οι Επειοί κατάγονταν από τους Αχαιούς, οι οποίοι μετανάστευσαν στην Ήλιδα στα 1.500 π.Χ. Πιστεύεται ότι η περιοχή ονομάστηκε Ηλεία από το βασιλιά Ηλείο, γιο του Αμφίμαχου και της Υρμίνας. Αξιόλογοι βασιλείς της Ηλείας υπήρξαν οι Αέθλιος,  Ενδυμίωνας,  Επειός,  Αιτωλός και Ίφιτος.

Ο Ίφιτος, κατά τον Παυσανία, ανανέωσε τους αγώνες στην Ολυμπία. Αναφορικά με τους Ολυμπιακούς αγώνες, από την Ηλεία κατάγονταν οι δυο πρώτοι Ολυμπιονίκες που ονομάζονταν Κόροιβος και Σύμμαχος. Με  σκοπό να ελέγχουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι κάτοικοι της Ήλιδας ήρθαν σε σύγκρουση με τους Πισάτες, τους οποίους υπέταξαν στα 588 π.Χ.

Από τότε οι Ελλανοδίκες ήταν πάντοτε Ηλείοι και Ηλείοι επίσης ήταν οι μόνιμοι διευθυντές των Αγώνων. Είναι γνωστό ότι οι Ηλείοι πήραν μέρος στους Περσικούς πολέμους, ενώ στον Πελοποννησιακό (431- 404 π.X.) και στον Κορινθιακό πόλεμο (395-387 π.Χ.) συμμάχησαν με τους Σπαρτιάτες.

Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, πρώτος βασιλιάς της Ήλιδος,  πρωτεύουσας του κράτους των Ηλείων και διοργανώτριας πόλης των Ολυμπιακών Αγώνων επί μία χιλιετία και πλέον, ήταν ο Αέθλιος, γιος του Δία (ή του Αίολου) και της Πρωτογένειας, τον οποίον οι αρχαίοι τιμούσαν ως προστάτη των αθλητικών αγώνων.

Άρρηκτα συνδεδεμένοι με την ιστορία της Ηλείας είναι, ασφαλώς, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, πανελλήνιοι αθλητικοί αγώνες που τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία (οι αρχαίες γραπτές πηγές αναφέρουν ως έτος έναρξης των αγώνων το 776 π.Χ.) προς τιμήν του Δία, υπό την ευθύνη αρχικά της Πίσας (πρωτεύουσας της Πισάτιδος, όπου κατά τη μυθολογία βασίλευε ο Οινόμαος, γιος του Άρη) και ακολούθως της Ήλιδος. Μάλιστα, η Ήλις και η Πίσα ήρθαν επανειλημμένα σε σύγκρουση διεκδικώντας το δικαίωμα της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, που έφθασαν στο απόγειο της δόξας τους τον 5ο αι. π.Χ. Σε ό,τι αφορά την περίφημη Ολυμπιακή Εκεχειρία (προσωρινή παύση των εχθροπραξιών κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων), αυτή σχετίζεται με τη συμφωνία που συνήφθη ανάμεσα στο βασιλιά της Ήλιδος Ίφιτο και το Σπαρτιάτη νομοθέτη Λυκούργο.

Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου οι Ηλείοι συντάχθηκαν αρχικά με το μέρος των Σπαρτιατών, μετά τη Νικίειο Ειρήνη (421 π.Χ.) όμως προσχώρησαν στο στρατόπεδο των Αθηναίων, γεγονός που προκάλεσε αλλεπάλληλες λεηλασίες της μέχρι τότε ιερής χώρας από τους Σπαρτιάτες.

Στην εποχή του Μακεδονικού Ελληνισμού, οι Ηλείοι υποχρεώθηκαν από το Φίλιππο Β΄ (359- 336 π.Χ.) να κυβερνιούνται από ολιγαρχική φιλομακεδονική ομάδα.

Λίγο αργότερα, στα 146 π.Χ., ο Ρωμαίος στρατηγός Λεύκιος Μόμμιος, κατέλαβε την Ηλεία, η οποία έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Επί Νέρωνος (54-68 μ.Χ.) η Ηλεία είχε μερική αυτονομία. Το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Μέγας Θεοδόσιος κατάργησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, γιατί κατά τη γνώμη του, οι αγώνες ήταν ένα «ειδωλολατρικό κατάλοιπο».

Το 87 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας διάρπαξε τους θησαυρούς του ιερού της Ολυμπίας.

Ύστερα από μακρά περίοδο παρακμής η Ολυμπία άκμασε εκ νέου την περίοδο κατά την οποία αυτοκράτορες ήταν ο Aδριανός και ο Αντωνίνος (2ος αι. μ.Χ.).

Η έκδοση του διατάγματος του Θεοδοσίου Α' του Mεγάλου κατά της ειδωλολατρίας το 393 μ.Χ. αποτέλεσε σοβαρότατο πλήγμα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που ήταν άμεσα συνδεδεμένοι με τη λατρεία του Ολυμπίου Διός.

Στην Ηλεία μετανάστευσαν και εγκαταστάθηκαν οι Σλάβοι (746-783 μ.Χ.), ενώ έκαναν επιδρομές οι Άραβες (881 μ.Χ.), οι Βούλγαροι (978 μ.Χ), οι Βενετοί (1125 μ.Χ.) και οι Νορμανδοί (1150 μ.Χ.). Όλοι όμως νικήθηκαν και εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο. Το 1204 μ.Χ. κυρίευσαν την Πελοπόννησο οι Φράγκοι. Το 1430μ.Χ. η Ηλεία απελευθερώθηκε από τον Κων/νο Παλαιολόγο. Το 1458 μ.Χ. ο Μωάμεθ Β΄ κυρίευσε ο ίδιος την Πελοπόννησο. Οι Τούρκοι κράτησαν την Ηλεία έως το 1687.

Στην περίοδο της Βενετοκρατίας (1687-1715) η Ηλεία έπαθε πολλές καταστροφές και οι κάτοικοι δέχτηκαν από τους Λατίνους πολλές θρησκευτικές πιέσεις. Στα 1715 οι Τούρκοι ανακαταλαμβάνουν την Πελοπόννησο, η οποία υπέφερε από την σκληρότητα και την κακουργία τους.

Επί Φραγκοκρατίας η Ανδραβίδα υπήρξε πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου της Αχαΐας.

Η Ηλεία γνώρισε την τουρκική κατοχή επί τέσσερις περίπου αιώνες, με ενδιάμεσες περιόδους Ενετοκρατίας (1463-1479 και 1685-1715).

Στην επανάσταση του 1821 όμως, η Ηλεία πήρε ενεργά μέρος και ανέδειξε πολλούς σπουδαίους οπλαρχηγούς (Βιλαέτης, Μοσχούλας, Μητσόπουλος κ.α.).

Η σημαία του Αγώνα του 1821 υψώθηκε από το Γεώργιο Σισίνη στη Γαστούνη και το Χαράλαμπο Βιλαέτη στον Πύργο.

Η πιο σημαντική μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τουρκαλβανών έλαβε χώρα κοντά στο χωριό Λάλα τον Ιούνιο του 1821.

Η Ηλεία ελευθερώθηκε οριστικά από τον Τουρκικό ζυγό το 1828.

Στο πιο πρόσφατο  παρελθόν, η Ηλεία κυριεύθηκε από τους Ιταλούς στα 1941, οι οποίοι αποχωρούν στα 1943 για να αντικατασταθούν από τους Γερμανούς για ένα χρόνο.

Μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους η ιστορία της Ηλείας συνδέθηκε στενά με την καλλιέργεια της σταφίδας, που είχε μεγάλη ζήτηση στην ευρωπαϊκή αγορά (κυρίως την αγγλική).

5.ΜΝΗΜΕΙΑ-ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ-ΜΟΥΣΕΙΑ  

            Στην  Ηλεία γίνεται εμφανής η ιστορική μνήμη που καλύπτει όλες τις ιστορικές περιόδους με προεξάρχοντα τα στοιχεία του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Διάσπαρτη από Αρχαίες πόλεις που δεν έχει γίνει ανασκαφή ή άρχισε και δεν ολοκληρώθηκε ή επάνω σε αυτές έχουν κτισθεί οι σημερινές πόλεις π.χ. η Ηλεία ίσως είναι ο αρχαίος συνοικισμός της Πίσσας Δυσπόντιον.

Στην  Ηλεία  χωροθετούνται 2 από τα 17 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της χώρας: Ο Αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Ολυμπίας  και ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνος.

1.Ο Αργαιολογικός χώρος της Ολυμπίας, αναφέρεται ως «το λίκνο του πολιτισμού, του αθλητισμού και της οικουμενικότητας».

2.Ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνος  είναι ένας από τους σπουδαιότερους και επιβλητικότερους της αρχαιότητας που συμπεριλαμβάνεται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Πάρα πολύ σημαντικός είναι ο εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος της  Αρχαίας Ήλιδας, της διοργανώτριας πόλης των Ολυμπιακών αγώνων, με την αρχαία πόλη, μυκηναϊκούς τάφους, πλήθος μνημείων και κινητών ευρημάτων και το Αρχαίο Θέατρο.

Άλλοι αρχαιολογικοί χώροι και αρχαίες πόλεις είναι: η Αγία Τριάδα- Μυκηναϊκό νεκροταφείο, η Ακρόπολη Πλατιάνας, η Ακρόπολη αρχαίας Αλιφείρας, η Φιγαλεία- Μινωικός οικισμός, η Δάφνη- Μυκηναϊκό νεκροταφείο, το Κάτω Σαμικό- Αρχαιολογικός χώρος, το Αρχαίο Λέπρεο, η Αρχαία Φειά- υποθαλάσσια ερείπια της αρχαίας πόλης στο ακρωτήριο Κατάκολο.

5.1. Μνημεία άλλων ιστορικών περιόδων

Μνημεία άλλων ιστορικών περιόδων είναι: το Κάστρο Γλαρέντζας (Κυλλήνη), το Κάστρο Χλεμούτσι (Κυλλήνη), θρησκευτικά μνημεία, όπως η Μονή Φραγκαβίλλας στην Αμαλιάδα, το ιστορικό βυζαντινό μοναστήρι της Παναγιάς της Βλαχέρνας που βρίσκεται στην Κάτω Παναγιά, η καθολική μονή Ίσοβας στην  Τρυπητή, η Μονή Χρυσοπηγής Δίβρης, η  Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς, η Μονή Παναγίας Ελεούσης Λυγιάς, η Μονή της Παναγίας Σεπετού στην Επαρχία Ολυμπίας,  η Μονή Ασκητή στο Γούμερο Ηλείας κ.α., ενώ σαν νεότερο μνημείο ξεχωρίζει η Δημοτική Αγορά Πύργου που έχει μετατραπεί σε Μουσείο.

5.2.   Μουσεία –εκθέσεις

Τα σημαντικότερα μουσεία  αρχαία, βυζαντινά και νεώτερα του Νομού είναι: το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ήλιδας, το Μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας, το Μουσείο της Ιστορίας των Ανασκαφών της Ολυμπίας, το Αρχαιολογικό Πύργου, το Λαογραφικό Μουσείο και το Μουσείο Τατάνη στην Αμαλιάδα και το  Λαογραφικό Μουσείο της Ανδρίτσαινας.

Τα σημαντικότερα αξιοθέατα βάσει επισκεψιμότητας είναι η Αρχαία Ολυμπία, το Κάστρο Χλεμούτσι και ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα. Όσον αφορά στα μουσεία, το μουσείο της Αρχαίας Ήλιδας και της Αρχαίας Ολυμπίας κατέχουν τις πρώτες θέσεις.

Στην Αρχαία Ολυμπία εκτός από το Αρχαιολογικό Μουσείο, υπάρχει και το Μουσείο Ανασκαφών Ολυμπίας, όπου παρουσιάζεται αναλυτικά η συστηματική ανασκαφή του Ιερού του Διός από το 1875 μέχρι σήμερα.

Επιπλέον, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μυηθεί στον θεσμό των Ολυμπιακών Αγώνων μέσα στο Μουσείο Ιστορίας των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, του οποίου η ανακαίνιση λόγω της Ολυμπιάδας της Αθήνας ξεκίνησε το 1999 και ολοκληρώθηκε το 2003 και φιλοξενούσε 463 αρχαία έργα από το Ιερό του Διός Ολυμπίας και άλλα μουσεία.

Το Μουσείο των Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, που ιδρύθηκε το 1961 και λειτουργούσε στο πρώην δημοτικό σχολείο Ολυμπίας, από το 1972 μετεγκαταστάθηκε σε νέο κτίριο 400 τ.μ. και τέθηκε υπό την αιγίδα της Εφορείας της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας.

Στο Κατάκολο Πύργου λειτουργεί το Μουσείο Αρχαίων Ελληνικών Οργάνων και Παιχνιδιών, που περιλαμβάνει 42 ανακατασκευασμένα αρχαιοελληνικά μουσικά όργανα με λεπτομερείς περιγραφές και διαγράμματα, όπως για παράδειγμα το μονόχορδο, ο ελικώνας, το σύντονο του Πυθαγόρα, η λύρα του Ερμή, η κιθάρα του Απόλλωνα, η ομηρική φόρμιγγα, η ύδραυλις του Κτησίβιου κ.ά. Στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας εκτίθενται περίπου 250 αξιόπιστα και λειτουργικά ομοιώματα εφευρέσεων των αρχαίων Ελλήνων, όπως τα αυτόματα των Αλεξανδρινών μηχανικών, το κινητό αυτόματο θέατρο του Ήρωνα, εφευρέσεις του Αρχιμήδη, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα, γερανοί, επιστημονικά όργανα, υδραυλική τεχνολογία, τηλεπικοινωνίες κ.ά.

Στην Αμαλιάδα κατά το χρονικό διάστημα 2002-2004 κατασκευάστηκε το Νέο Μουσείο Αρχαίας Ήλιδας, στην παρυφή της αρχαίας πόλης, προκειμένου να στεγάσει σημαντικά ευρήματα, που για δεκαετίες κείτονταν σε αποθηκευτικούς χώρους αναξιοποίητα και απρόσιτα στο κοινό.

Το 2006 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Μπελογιάννη - Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στο σπίτι του αγωνιστή.

Το 2012 εγκαινιάστηκε το Τατάνειο Μουσείο Τύπου Απόδημου Ελληνισμού, στο σπίτι του Πέτρου Τατάνη, ιδρυτή του «Εθνικού Κήρυκα» της Νέας Υόρκης, κτίριο το οποίο ανακαινίστηκε από τον δήμο Ήλιδας και φιλοξενεί παλιές εκδόσεις εφημερίδων του απόδημου ελληνισμού.

Λαογραφικό Μουσείο συναντούμε στην Ανδρίτσαινα.

Δημοτικές βιβλιοθήκες διαθέτουν τα Λεχαινά, η Ανδρίτσαινα και η Αμαλιάδα.

5.3.   Κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι στην Ηλεία

Οι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι στην Ηλεία είναι 35, εκ των οποίων οι 4 είναι στο Δήμο Ανδραβίδας - Κυλλήνης, οι 10 είναι στο Δήμο Ανδρίτσαινας - Κρεστένων,  οι 7 είναι στο Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, οι 6 είναι στο Δήμο Ζαχάρως, οι 4 είναι στο Δήμο Ήλιδας, ο 1  είναι στο Δήμο Πηνειού και  οι 3 είναι στο Δήμο Πύργου .

Οι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι στην Ηλεία.

5.4.   Διατηρητέος  παραδοσιακός οικισμός

Υπάρχει  ένας χαρακτηρισμένος διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός στην Ηλεία οι Ταξιάρχες της ΔΕ Ζαχάρως (.Δ-674 α/06.08.2002 ΥΠΕΧΩΔΕα/19.10.1978).

6.   ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Στην Αμαλιάδα πραγματοποιείται το Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο με προβολές στην Ολυμπία, στον Πύργο και στην Αμαλιάδα.

Στον Πύργο Ηλείας δραστηριοποιείται η αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με την ονομασία Διεθνές Ινστιτούτο Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας «Σωσίπολις».

Στα Κρέστενα το πρώτο δεκαήμερο κάθε Αυγούστου γίνεται γιορτή σταφίδας, ενώ την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς μεγάλο Καρναβάλι.

Ο δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης για πρώτη φορά το 2012 διοργάνωσε Φεστιβάλ Τέχνης και Πολιτισμού.

 Η  Ιππική Έκθεση Ανδραβίδας, που λαμβάνει χώρα  για 82η χρονιά.

Υπενθυμίζω πως συνολικά η έρευνα /μελέτη  μου «Αναπτυξιακό  Προφίλ του Νομού Ηλείας» αναλυτικά  περιέχει τα εξής :

Ο ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ –ΓΕΝΙΚΗ  ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ  ΗΛΕΙΑΣ.

7. ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (Χρήσεις Γης-Κάλυψη του εδάφους-Φυσικά χαρακτηριστικά.-Ακτές. Βουνά. Ποτάμια . Λίμνες.-Θερμοκρασία, Υγρασία
8. ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΗΛΕΙΑΣ
9. ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (Περιοχές προστατευόμενες από την Διεθνή Σύμβαση Ramsar-Μνημεία της Φύσης-Προστατευόμενα Τοπία.-Εθνικά Πάρκα/Εθνικοί Δρυμοί-Περιοχες Προστασίας Διεθνών Συμβάσεων & Τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους-Δίκτυο Natura 2000-Εθνικά Πάρκα στην Ηλεία -Τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους-Καταφύγια Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) & Εκτροφείο Θηραμάτων-Αξιόλογοι οικισμοί.)
10. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
11. ΜΝΗΜΕΙΑ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ-ΜΟΥΣΕΙΑ(Μνημεία άλλων ιστορικών περιόδων. Μουσεία –εκθέσεις. Κηρυγμένοι  αρχαιολογικοί χώροι στην Ηλεία. Διατηρητέος  παραδοσιακός οικισμός. )       
12. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
13. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
14. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ
15. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ-ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ-ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ-ΔΙΑΘΡΩΣΗ (Πληθυσμός. Πραγματικός  πληθυσμός. Μόνιμος  πληθυσμός. Πληθυσμιακά στοιχεία των Νομών και της Π.Δ.Ε. Εξέλιξη  μόνιμου πληθυσμού. Έκταση  και πυκνότητα κατοίκησης. Διάθρωση πληθυσμού κατά φύλο. Κατανομή ηλικιών πληθυσμού κατά  φύλο.)
16. ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ( ΖΟΕ. Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια. Δημόσιες Υπηρεσίες. Υγεία- περίθαλψη. Λοιπά  στοιχεία)
17. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
18. ΒΑΣΙΚΟΙ  ΤΟΜΕΙΣ  ΜΕΓΕΘΗ   ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ( Κατά κεφαλή ΑΕΠ. Οικονομικά ενεργός πληθυσμός. Ακαθάριστο  εγχώριο προϊόν. Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία ανά Τομέα Παραγωγής.)
19. ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
20. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΗΛΕΙΑ
21. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΝΕΡΓΙΑ ( Απασχόληση –Συνταξιούχοι- Επιδόματα. Συνταξιούχοι. Κατανομή Προνοιακών Επιδομάτων. Ανεργία στο νομό )
22. ΕΞΑΓΩΓΕΣ (Εξαγωγικοί κλάδοι - πλεονασματικοί κλάδοι)
23. ΧΩΡΙΚΗ  ΚΑΙ ΚΛΑΔΙΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΗΛΕΙΑ .( Ανάλυση των επιχειρήσεων κατά διψήφιο κωδικό(ΣΤΑΚΟΔ08). Χωρική κατανομή επιχειρήσεων ανά κλάδο και Δήμο - Σύγκριση με εξέλιξη πληθυσμού)
24. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ( Γεωργία - Φυτική παραγωγή. Καλλιέργειες  ανά Δήμο της Ηλείας.  Παραγωγή προϊόντων στον κλάδο της φυτικής παραγωγής. Κτηνοτροφία - Ζωική παραγωγή. Μελισσοκομία. Δάση. Αλιεία. Πρώτα στις προτιμήσεις   τα προϊόντα της Ηλειακής γης.)
25. ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ- ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ- ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ- ΕΜΠΟΡΙΟ
26. ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ
27. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ( Επισκεψιμότητα μουσείων και αρχαιολογικών χώρων. Τουριστική  υποδομή. Διανυκτερεύσεις . Πληρότητα ξενοδοχειακών καταλυμάτων .Ειδική τουριστική υποδομή. Κρουαζιέρα.)
28. ΥΠΟΔΟΜΕΣ.
29. ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ.(Οδικό δίκτυο και οδικές μεταφορές. Σιδηροδρομικό δίκτυο. Θαλάσσιες  μεταφορές – λιμάνια. Αεροπορικές μεταφορές – αεροδρόμια.)
30. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ  ΥΠΟΔΟΜΕΣ.

33. ΑΡΔΕΥΣΗ

34. ΥΔΡΕΥΣΗ

35.  ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ  ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΛΥΜΑΤΩΝ

36. ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΙ  ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

37.ΕΝΕΡΓΕΙΑ – ΥΠΕΔΑΦΟΣ

38. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΑΠΕ)( Υδροηλεκτρική ενέργεια. Φωτοβολταϊκά Πάρκα. Αιολικά πάρκα.)

39. ΟΡΥΚΤΟΣ  ΠΛΟΥΤΟΣ ( Έρευνα και εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων)

40. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.)

41. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

42.   ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ & ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ  ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ