Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2015

Η παιδεία, το μοσχάρι και τα… λουκάνικα

Η παιδεία, το μοσχάρι και τα… λουκάνικα
Μερικές  παρατηρήσεις με αφορμή τον τραγέλαφο του φπα 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση 




Η υπηρεσιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε την προσωρινή αναστολή, μέχρι 16 Οκτωβρίου, της επιβολής του ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση και στα φροντιστήρια. 
Το μέτρο, ως προς τα φροντιστήρια, περιλαμβανόταν στο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα του Τρίτου Μνημονίου που υπερψηφίστηκε στις 15 Ιουλίου από την πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ, τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και Το Ποτάμι. Ένα μήνα μετά, στο τελικό κείμενο του Τρίτου Μνημονίου, που υπερψηφίστηκε από την ίδια μνημονιακή πλειοψηφία, επεκτάθηκε σε όλα τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, με εξαίρεση όσα λειτουργούν υπό την αιγίδα πρεσβειών και του Δημοσίου άλλων κρατών ή ως «μη κερδοσκοπικά» (π.χ. Γερμανική, Αμερικανικό Κολλέγιο κλπ). Η επιβολή ΦΠΑ 23% στα ιδιωτικά σχολεία επιλέχθηκε, με στόχο επιπλέον έσοδα 168 εκατ. φέτος και 240 εκατ. το 2016, ως ισοδύναμο που θα αντικαθιστούσε τον ΦΠΑ 23% στο βοδινό κρέας, κατ’ απαίτηση Γάλλων και άλλων εισαγωγέων κρέατος στη χώρα μας. 
Η σουρεαλιστική αυτή «συναλλαγή» κυβέρνησης και πιστωτών- κρέας έναντι εκπαίδευσης-  παραπέμπει στο θρυλικό The Wall, των Pink Floyd, που στην κινηματογραφική μεταφορά του από τον Άλαν Πάρκερ παρουσιάζει το εκπαιδευτικό σύστημα σαν μια κρεατομηχανή, η οποία πολτοποιεί τους μαθητές και τους μετατρέπει σε… λουκάνικα! Πιθανότατα βοδινά, αν και με άγνωστο το ποσοστό ΦΠΑ που θα τα επιβάρυνε... 

Το  χρονικό του αλαλούμ
Ο σουρεαλισμός στον χειρισμό του θέματος από την υπηρεσιακή- αλλά αμιγώς «συριζαίικη» στο καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών (Χουλιαράκης, επικεφαλής της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, και Τρύφων Αλεξιάδης)- κυβέρνηση, την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τις λοιπές ηγεσίες της μνημονιακής συναίνεσης (ΝΔ) απογειώθηκε τις τελευταίες μέρες, μέχρι την αναστολή του μέτρου: 
-      Η Ν.Δ., αν και είχε υπερψηφίσει το μέτρο, ξεσήκωσε ετεροχρονισμένα θύελλα αντιδράσεων, φέρνοντας το θέμα και στο Ευρωκοινοβούλιο. Με ερώτηση της η Μ. Σπυράκη, ζητάει την «άδεια» των πιστωτών και της Κομισιόν να αντικατασταθεί ο ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση με άλλο «ισοδύναμο μέτρο» ίσης αξίας (εις βάρος ποιου, άραγε;). Ενώ με κοινή επιστολή της με τον αρμόδιο για την Παιδεία, «πρύτανη των ΜΑΤ» Θ. Φορτσάκη, ζητά από τους 27 υπουργούς Παιδείας της Ε.Ε. (!) να συμβάλουν στην αναστολή του μέτρου. 
-      Ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων έσπευσαν να κινήσουν διαδικασία προσφυγής στην Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. για κατάργηση της επιβάρυνσης. 
-       Η εντεταλμένη των δανειστών και υπεράνω ελέγχου, «ανεξάρτητη» Γενική Γραμματεία Εσόδων εξέδωσε τη σχετική εγκύκλιο άμεσης μετάταξης των εκπαιδευτικών επιχειρήσεων στον ΦΠΑ 23%. 
-      Η απελθούσα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ ισχυρίστηκε ότι το μέτρο επιβλήθηκε υπό την πίεση των πιστωτών, αλλά η Κομισιόν την διέψευσε και υποστήριξε ότι είναι δική της απόφαση. 
-      Ο ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία επαναλαμβάνει τον ισχυρισμό ότι ο ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση ήταν επίμονο αίτημα των δανειστών. Στην ανακοίνωση αναφέρει: «Η συγκεκριμένη αύξηση ψηφίστηκε στις 15 Ιουλίου και από τη Νέα Δημοκρατία που υποκρίνεται ότι μόλις το κατάλαβε (σ.σ. ανακριβές: στο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα περιελήφθη ΦΠΑ 23% μόνο στα φροντιστήρια). Μετά και τη δημόσια δήλωση της Κομισιόν ότι δεν ζητήθηκε αύξηση του ΦΠΑ στην εκπαίδευση (σ.σ. τελικά, υπήρχε ή δεν υπήρχε το «επίμονο αίτημα των πιστωτών»;), ζητάμε από την υπηρεσιακή κυβέρνηση να προχωρήσει στην αναστολή του μέτρου. Είναι πρώτη προτεραιότητα για χιλιάδες νοικοκυριά. Σε κάθε περίπτωση, η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα θα καταργήσει το εν λόγω μέτρο». 
Ωστόσο, πέντε μόλις μέρες πριν την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ και την κυβερνητική απόφαση αναστολής του μέτρου, στο σχέδιο του «παράλληλου», «παραμνημονιακού» προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ η επιβολή του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση προβαλλόταν ως μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης. Το πρόγραμμα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η κυβέρνησή μας αναγκάστηκε να επιβάλλει μια σειρά     από δύσκολα φορολογικά μέτρα, κατάφερε όμως πολλά από αυτά να έχουν στοιχεία κοινωνικής δικαιοσύνης: Η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης, η φορολογία των κερδών και των πλοίων, η επιβολή ΦΠΑ στα ιδιωτικά σχολεία, η αύξηση των φόρων πολυτελείας είναι μέτρα που επιβαρύνουν σχεδόν αποκλειστικά τα υψηλά εισοδήματα».

Μνημόνιο  και «παραμνημόνιο»
Το γεγονός ότι «η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα» υπόσχεται να καταργήσει ένα μέτρο που μέχρι χθες ήταν «μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης» είναι απλώς μια επιπλέον ένδειξη της σύγχυσης που βρίσκεται η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, στη νέα μνημονιακή της περίοδο. 
Ωστόσο, προσφέρεται για δυο ουσιώδεις παρατηρήσεις: 
Πρώτον, αποκαλύπτει τη φενάκη του «παράλληλου προγράμματος» που μπορεί τάχα να αντισταθμίσει τις καταστροφικές επιπτώσεις του Τρίτου Μνημονίου. Στις συνθήκες ασφυκτικού, αποικιακού ελέγχου της διακυβέρνησης από τους πιστωτές η «ελευθερία» επιλογής ισοδυνάμων μέτρων καταλήγει σε μια αναδιανομή της λιτότητας μεταξύ των μόνιμων θυμάτων της. Μοιάζει με την ελευθερία που παρέχει ο μαφιόζος να επιλέξεις το δάχτυλο που θα σού κόψει. Όλα τα δάχτυλα, βέβαια, ίδια δεν είναι, αλλά ο ακρωτηριασμός είναι δεδομένος. Και για τα φτωχά νοικοκυριά, στα οποία απευθύνεται ο νέος μνημονιακός λαϊκισμός, είναι σαν να θέτεις το δίλημμα: Τα παιδιά σας ή θα τρώνε μοσχάρι, ή θα τα στείλετε φροντιστήριο. Διαλέξτε.   

Δεύτερον, αποκαλύπτει την αληθινή «ταξική μεροληψία» που διαπερνά και το πιο επιμέρους μέτρο των μνημονίων- μια «ταξική μεροληψία» ακριβώς αντίθετη απ’ αυτήν που ευαγγελίζονται οι εισηγητές του «παράλληλου προγράμματος» του ΣΥΡΙΖΑ. Στην περίπτωση του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση και στα φροντιστήρια, η ευρύτατη κατηγορία πληττόμενων είναι τα φτωχά και μεσαία νοικοκυριά, που είναι αναγκασμένα να αναπληρώσουν στα φροντιστήρια της γειτονιάς τις μαύρες τρύπες της αποδιοργανωμένης δημόσιας εκπαίδευσης. Πολύ περισσότερο τώρα που τα (αφορολόγητα και μαύρα) ιδιαίτερα έχουν εντελώς απαγορευτικό κόστος για την τεράστια πλειοψηφία τους. Κάτι αντίστοιχο ισχύει ακόμη και για τα αμφίβολης εκπαιδευτικής αξίας ιδιωτικά ΙΕΚ, στα οποία όμως αναγκάζονται να προσφύγουν τα παιδιά φτωχότερων οικογενειών που δεν καταφέρνουν να περάσουν την ταξική κρησάρα των εξετάσεων στα ΑΕΙ. 
Τέλος, για τα καθεαυτό ιδιωτικά σχολεία, το φίλτρο της «κοινωνικής δικαιοσύνης» που υποθέτει ότι κατά τεκμήριο αφορούν τους πιο πλούσιους, αγνοεί μερικές κρίσιμες λεπτομέρειες: πρώτον, ότι τα πραγματικά σχολεία –ελίτ, που και ακριβότερα είναι και προσελκύουν την κοινωνική «αφρόκρεμα», είναι κυρίως τα ξένα, που λειτουργούν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου άλλων χωρών ή κοινωφελών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (αμερικανικά κολλέγια, ελληνογαλλικές, γερμανικές σχολές κ.α). Δεύτερον, ότι με εξαίρεση μερικά μεγάλα ιδιωτικά με υψηλά δίδακτρα και «φαραωνικές» υποδομές, τα υπόλοιπα είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εξυπηρετούν αντίστοιχα μικρομεσαίες οικογένειες για λόγους εντελώς πρακτικούς, όπως τα ωράρια εργασίας των γονιών. 
Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε ότι, όπως συμβαίνει στο κατά Pink Floyd σχολείο, το μνημόνιο είναι κι αυτό μια μηχανή του κιμά που πολτοποιεί τις σκέψεις, τις πολιτικές, τα προγράμματα. Τα μετατρέπει σε λουκάνικα. Πιθανότατα Φρανκφούρτης, όπου και η έδρα της ΕΚΤ.    

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου