«Αυτό που για την κάμπια είναι το τέλος του κόσμου, για την πεταλούδα είναι η αρχή μιας νέας ζωής»

«Αυτό  που για την κάμπια είναι το τέλος του κόσμου, για την πεταλούδα είναι η αρχή μιας νέας ζωής»

........ παιδί της νέας, πολύ σκληρής, αλλά και ελπιδοφόρας εποχής, στην οποία μπήκαμε το 2010, με τη δραματική κορύφωση της οικονομικής κρίσης. Η εποχή αυτή άνοιξε ένα τεκτονικό ρήγμα που διατρέχει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και γεννά αλλεπάλληλους πολιτικούς σεισμούς. Το ρήγμα ανάμεσα στο αστικό, Μνημονιακό μπλοκ, που φέρνει φονική ύφεση, απολυταρχική εκτροπή και εθνική υποδούλωση- και στο λαϊκό, αντιμνημονιακό μέτωπο του αγώνα για δουλειά, δημοκρατία και αξιοπρέπεια.

Αυτά τα πέντε χρόνια, το καρτέλ των διαπλεκόμενων ολιγαρχών και των ξένων εταίρων του, εξαπέλυσε μια επικοινωνιακή καταιγίδα Χολυγουντιανών προδιαγραφών. Η κεντρική ιδέα ήταν: «Σφίξτε τα δόντια, στηρίξτε την κυβέρνηση και κλείστε τ’ αυτιά στις Σειρήνες, γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος».

Πρώτος ανέλαβε το ρόλο του πρωταγωνιστή ο Γιώργος Παπανδρέου. Όσοι τον ειρωνεύονταν για το «λεφτά υπάρχουν», τον ανακήρυξαν μεμιάς «υπεύθυνο πολιτικό, διεθνούς ακτινοβολίας» ύστερα από το Καστελλόριζο. Μόνο να, έπρεπε να απαλλαγεί από το «βαρίδι» του κόμματος, από το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» των συνδικαλιστών, των «λαϊκιστών» και των «εθνικιστών». Κι ο Γιώργος Παπανδρέου τόκανε και με το παραπάνω. Εξαέρωσε κυριολεκτικά ένα ιστορικό κόμμα του 48%, αφού προηγουμένως είχε εξαερώσει θέσεις εργασίας και συντάξεις, σχολεία και νοσοκομεία. Μόνο που η ποθητή σταθεροποίηση και ανάπτυξη δεν ήρθαν ποτέ. Η οικονομία καταβαραθρώθηκε, η κοινωνία εξεγέρθηκε.

Εδώ έρχεται το «Σώστε την Ελλάδα, Νο 2», με πρωταγωνιστή αυτή τη φορά τον Αντώνη Σαμαρά. Και πάλι, όσοι τον μέμφονταν όταν έλεγε ότι θα καταργήσει το Μνημόνιο, ξέχασαν και τον Σιμπιλίδη κι όλα τα σχετικά και τον αναγνώρισαν σαν «εθνικό ηγέτη». Μόνο που και το δικό του κόμμα ήταν «βαρίδι». Έπρεπε να απαλλαγεί από τη δύστροπη, «λαϊκή Δεξιά». Ούτε ο Αντώνης Σαμαράς τους απογοήτευσε. Αποτέλεσμα: μισοδιάλυσε το κόμμα του, είδε την Αριστερά να κερδίζει μια ιστορική νίκη στις 25 του Γενάρη και δέχθηκε τη χαριστική βολή από το βροντερό ΟΧΙ της μεγάλης, λαϊκής πλειοψηφίας στις 5 του Ιούλη.

Σήμερα, οι ίδιοι αποτυχημένοι παραγωγοί προσπαθούν να μας πουλήσουν το «Σώστε την Ελλάδα Νο3» με το πιο απίθανο κάστινγκ που θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς. Πασχίζουν να επιβάλουν, με το πιστόλι στον κρόταφο, στον ελληνικό λαό ένα τρίτο, ολέθριο Μνημόνιο και στον Αλέξη Τσίπρα, έναν πολιτικό που ανδρώθηκε μέσα από το αριστερό κίνημα, το ρόλο που έπαιξαν οι προκάτοχοί του. Μέχρι χθες τον απαξίωναν σαν «πρόεδρο 15μελούς» και τον σταύρωναν για τον πολιτικό του ριζοσπαστισμό, με αποκορύφωμα τη θαρραλέα απόφασή του για το δημοψήφισμα, που τόσους ενέπνευσε, μέσα κι έξω από την Ελλάδα. Τώρα οι ίδιοι άνθρωποι, της απέναντι όχθης, τον αναγνωρίζουν, τάχα, ως «πολιτικό κεφάλαιο» ή και «αριστερό εθνάρχη», που εμποδίζεται μόνο από το δικό του κόμμα, αυτό το καινούργιο «βαρίδι», που πρέπει να πεταχτεί στην άκρη, για να εξασφαλιστεί η ποθητή απογείωση.

Καθένας καταλαβαίνει, βέβαια, ότι το στέμμα που προσφέρουν είναι τσίγκινο, η πορφύρα διάτρητη και το βάθρο του σημερινού θρόνου προορίζεται για αυριανό πολιτικό ικρίωμα! Όσο για τους αριστερούς, σ’ όποιο χώρο κι αν βρίσκονται, δεν είναι «σαβούρα» που μπορεί κανείς να την πετάξει όπως θέλει, όποτε θέλει. Κουβαλάνε το βάρος της ιστορίας τους, της κοινής μας ιστορίας. Των αγώνων τους, των κοινών μας αγώνων. Του μέλλοντός τους, του κοινού μας μέλλοντος. Γιατί πολλά μπορούν να μας κλέψουν, αλλά όχι την ανάμνηση του μέλλοντός μας.

Δεν μας αξίζει να παπαγαλίζουμε όψιμα το δόγμα της Θάτσερ, ότι τάχα «Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση». Δεν μας αξίζει να αναπαράγουμε την ιδεολογική τρομοκρατία των αντιπάλων μας, εμφανίζοντας τη ρήξη με τον θωρακισμένο νεοφιλελευθερισμό της ευρωζώνης ως συνώνυμο του οικονομικού πυρηνικού χειμώνα και της επιστροφής στη Λίθινη Εποχή. Επιτέλους, «αυτό που για την κάμπια είναι το τέλος του κόσμου, για την πεταλούδα είναι η αρχή μιας νέας ζωής».

Το μεγάλο ρήγμα είναι ακόμη ενεργό, περισσότερο από ποτέ μάλιστα. Και δεν χωρίζει βέβαια υπαρκτούς ευρωλάγνους και ανύπαρκτους δραχμολάγνους, ούτε ιδεοληπτικούς και ρεαλιστές. Χωρίζει το έθνος των εργαζομένων, την Ελλάδα του σωματικού και πνευματικού μόχθου, από την Ελλάδα των ολιγαρχών και της υποταγής. Χωρίζει την ανάπτυξη με αξιοπρεπή δουλειά για όλους, από την καταστροφική ύφεση και την κοινωνική απόγνωση. Χωρίζει τη δημοκρατία και την εθνική, λαϊκή κυριαρχία, από τη μετατροπή της Ελλάδας σε άθλιο προτεκτοράτο. Είναι το ρήγμα που γέννησε το μεγάλο, λαϊκό και νεανικό κίνημα της 5ης Ιουλίου. Αυτό το μεγάλο ρεύμα του ΟΧΙ, που κανένας δεν έχει το δικαίωμα να το αφήσει πολιτικά ορφανό, ή ακόμη χειρότερα, έρμαιο της δημαγωγίας της νεοφασιστικής και εγκληματικής Χρυσής Αυγής.

Αυτή είναι η περίφημη «κοινωνία» που μας περιμένει και μας κρίνει όλους. Δεν είναι «κοινωνία» οι ολιγάρχες, οι επαγγελματίες συκοφάντες, οι εκπρόσωποι του παλιού, αναξιόπιστου πολιτικού κόσμου. Η κοινωνία που αγωνιά και αγωνίζεται τους έχει τοποθετήσει όλους αυτούς εκεί που πρέπει. Κι αυτή η κοινωνία χρειάζεται επειγόντως μια καινούργια ελπίδα, ένα μεγάλο μέτωπο όλων των προοδευτικών, λαϊκών, πατριωτικών δυνάμεων, από το οποίο δεν περισσεύει κανείς- εκτός από τη μωροφιλοδοξία, τη μεγαλοστομία και τον μικροηγεμονισμό.

Ο δρόμος αυτός θα είναι δύσκολος, γεμάτος νάρκες και πολλή, πάρα πολλή λάσπη. Μπορούμε όμως να τον διαβούμε χωρίς να λερώσουμε την ψυχή μας, και να δικαιώσουμε την ήρεμη αποφασιστικότητα του Μαχάτμα Γκάντι:

«Πρώτα μας αγνοούν, ύστερα μας λοιδωρούν, στη συνέχεια μας πολέμανε, μετά.. τους νικάμε»!

Καλή μας δύναμη!

Χαιρετισμος  του Πέτρου Παπακωνσταντίνου στην εκδήλωση της IΣKΡA

Τα τρία βήματα του Τσίπρα Του Στ. Λυγερού

Τα τρία βήματα του Τσίπρα

Του  Στ. Λυγερού

Οδικό χάρτη τριών βημάτων έχουν –σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες– καταρτίσει ο πρωθυπουργός και οι στενοί συνεργάτες του για να καταφέρουν επιτέλους (όπως οι ίδιοι λένε) να κυβερνήσουν. Το πρώτο βήμα είναι να ολοκληρωθεί γρήγορα και ομαλά η διαδικασία διαπραγματεύσεων για τη σύνταξη του 3ου Μνημονίου και η ψήφισή του από την ελληνική Βουλή. Το δεύτερο βήμα είναι να εκκαθαρισθεί κατά τρόπο οριστικό το εσωκομματικό τοπίο. Και το τρίτο βήμα είναι η διεξαγωγή εκλογών με σκοπό τον σχηματισμό κυβέρνησης μακράς πνοής που θα έχει κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα.

Κυβερνητικοί παράγοντες αναγνωρίζουν ότι παρά την έγκαιρη και με μεγάλη πλειοψηφία ψήφιση των προαπαιτούμενων, η ελληνική πλευρά προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις για τη σύνταξη του 3ου Μνημονίου χωρίς να διαθέτει ούτε διαπραγματευτική ισχύ, ούτε χρόνο. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν έχει δύναμη αντίστασης στις απαιτήσεις που θα προβληθούν από την Τρόικα.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θέτει τους δικούς του όρους για να συμμετάσχει στο 3ο Μνημόνιο. Δεν ήταν μόνο η απαίτησή του να σταλεί από την Αθήνα ειδική επιστολή-πρόσκληση. Ούτε μόνο η απαίτηση για απόλυτη και άμεση πρόσβαση στα υπουργεία. Είναι και η απαίτηση για επιβολή πολύ σκληρότερων όρων, συγκριτικά με τους όρους που προωθεί η Ευρωζώνη.

Η προσπάθεια της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει ως ενδιάμεσο τον Χουλιαράκη για να μην επαναληφθούν οι ακρότητες που υπήρχαν επί κυβέρνησης Σαμαρά μάλλον θα πέσει στο κενό. Στο σημείο που έχουν φθάσει τα πράγματα, άλλωστε, η κυβέρνηση Τσίπρα νοιώθει πως δεν έχει τα περιθώρια να προβάλει αντίσταση σ’ αυτό το ζήτημα. Γι’ αυτό και κατά πάσα πιθανότητα θα περιορισθεί σε κατά το δυνατόν τήρηση των προσχημάτων.

Και οι δύο πλευρές επιδιώκουν οι διαπραγματεύσεις να έχουν καταλήξει θετικά πριν τις 15 Αυγούστου, ώστε η συμφωνία να εγκριθεί από το Eurogroup και στη συνέχεια να ψηφισθεί από τα εθνικά Κοινοβούλια πριν τις 20 Αυγούστου. Ο λόγος είναι πως τότε λήγει το ελληνικό ομόλογο 3,2 δις που έχει στα χέρια της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Στόχος είναι να πληρωθεί από την πρώτη δόση της νέας δανειακής σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Ο στόχος αυτός αποκτάει ιδιαίτερη σημασία, επειδή το Βερολίνο και ορισμένες χώρες-μέλη που λειτουργούν σαν δορυφόροι του κινούνται κατά τρόπο που δείχνει πως επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν την παραμικρή καθυστέρηση για να εκτροχιάσουν τη δρομολογημένη διαδικασία. Είναι ενδεικτική η αντίδραση τέτοιων χωρών-μελών στη δήλωση του επιτρόπου Μοσχοβισί πως εάν δεν καταστεί δυνατή η έγκαιρη εκταμίευση του αναγκαίου ποσού μέχρι τις 20 Αυγούστου, θα δοθεί ένα δεύτερο δάνειο-γέφυρα για να πληρώσει την οφειλή της προς την ΕΚΤ, όπως συνέβη και με την αντίστοιχη οφειλή του Ιουλίου.

Ο φόβος πως ο Σόιμπλε θα εκμεταλλευθεί κάθε ευκαιρία και δυνατότητα για επαναφέρει στην ατζέντα το Grexit δεν είναι μόνο ελληνικός. Επιβεβαιώνεται και από το γεγονός πως τα γεράκια, στο όνομα της έλλειψης εμπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση, ζητούν να ψηφισθεί και τρίτο πακέτο προαπαιτούμενων. Η απαίτησή τους ερμηνεύεται ως προσπάθεια παρεμβολής εμποδίων.

Το Βερολίνο μπορεί να επέβαλε σε μεγάλο βαθμό τους όρους του στον Τσίπρα, αλλά με δυσφορία συνειδητοποιεί πως και το ίδιο πληρώνει ένα βαρύ και απρόσμενο πολιτικό τίμημα. Το επί δεκαετίες συσσωρευόμενο άυλο πολιτικό κεφάλαιο της «ακίνδυνης ευρωπαϊκής Γερμανίας» εξανεμίζεται σε χρόνο ρεκόρ. Σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά κυρίως στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, η δημόσια εικόνα της Γερμανίας έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη.

Ο τιμωρητικός τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε την Ελλάδα και ειδικότερα η προσπάθεια πολιτικού εξευτελισμού του Τσίπρα εδραίωσε και διάχυσε την εντύπωση πως με όπλο την οικονομική ισχύ της επιβάλει συστηματικά ένα καθεστώς «γερμανικής Ευρώπης». Έχει αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο ο αριθμός των Ευρωπαίων που την αντιμετωπίζουν ως σκληρό και απεχθή ηγεμόνα, ο οποίος διαμορφώνει και ερμηνεύει τους κανόνες κατά το δοκούν.

Η διαπίστωση δεν γίνεται μόνο εκτός Γερμανίας. Γίνεται και από κορυφαίους Γερμανούς δημοσιολόγους, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έκαναν λόγο για πύρρειο νίκη του Βερολίνου επί του Τσίπρα. Οι ίδιοι επισημαίνουν με έκδηλη ανησυχία και το γεγονός πως ο Σόιμπλε είναι δημοφιλέστερος και ισχυρότερος πολιτικά παρά ποτέ εντός της χώρας του και ταυτοχρόνως ο πιο μισητός στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αρνητική στάση ολοένα και περισσότερων βουλευτών του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος καταδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι μία καγκελάριος και ένα υπουργός Οικονομικών. Είναι το κλίμα οικονομικού εθνικισμού και ηγεμονισμού που εδραιώνεται στην κοινή γνώμη και στο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας.

Διαπιστώνοντας την αποτυχία των Μνημονίων στην Ελλάδα, ο Σόιμπλε σταδιακά πείστηκε πως το καλύτερο θα ήταν να την εξωθήσει εκτός ευρώ. Όταν τις εκλογές κέρδισε ο Τσίπρας δεν μπορούσε να επιβάλει μονομερώς το Grexit. Γι’ αυτό και έθεσε ως στόχο ή να τον εξευτελίσει πολιτικά, υποχρεώνοντάς τον να εφαρμόσει την πιο εξοντωτική λιτότητα, ή να σπρώξει την Ελλάδα σε χρεοκοπία και ενδεχομένως σε έξοδο από την Ευρωζώνη. Πίστευε πως κατ’ αυτό τον τρόπο θα έστελνε ένα μήνυμα για το τι παθαίνει όποιος αμφισβητεί το κυρίαρχο δόγμα και αντιστέκεται στις επιταγές του Βερολίνου.

Οι εξελίξεις δεν τον δικαίωσαν. Η πεποίθηση πως ο Έλληνας πρωθυπουργός υπέκυψε σ’ ένα μεταμοντέρνο οικονομικό πραξικόπημα δεν περιορίζεται στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι διάχυτη σ’ όλη την Ευρώπη (αλλά και παγκοσμίως) κι όχι μόνο σε πολίτες με αριστερά ή κεντροαριστερά φρονήματα. Αυτό, όπως προαναφέραμε, προκαλεί ανήκεστο βλάβη στη δημόσια εικόνα της Γερμανίας.

Δεν είναι μόνο οι αλλεπάλληλες έντονες κριτικές διεθνούς φήμης οικονομολόγων και δημοσιολόγων εναντίον της πολιτικής Σόιμπλε και του ίδιου προσωπικά. Είναι και αντιδράσεις σε πολιτικό επίπεδο. Ενδεικτική είναι η οξύτατη επίθεση του Γκρίλο (ηγείται του δεύτερου σε δύναμη ιταλικού κόμματος) εναντίον του ευρώ, το οποίο χαρακτήρισε ζουρλομανδύα. Κι όχι μόνο αυτό. Καλεί τη Ρώμη να προετοιμαστεί για την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Τέτοιου τύπου αντιδράσεις εκδηλώνονται και αλλού, παρότι ο Τσίπρας υποχρεώθηκε να μπει στο μνημονιακό μονοπάτι.

Ο Σόιμπλε δείχνει, όμως, να μην εγκαταλείπει τον στόχο του. Σύμφωνα με κοινοτικό παράγοντα, θα επιχειρήσει να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις των δανειστών με την Ελλάδα, βάζοντας στο τραπέζι υπερβολικές απαιτήσεις. Κι αυτό παρότι γνωρίζει πως η ελληνική οικονομία έχει φθάσει στα όριά της και δεν αντέχει άλλα βάρη.

Ο ίδιος παράγοντας υπογραμμίζει ότι σ’ αυτή την προσπάθειά του θα διευκολυνθεί από το γεγονός ότι το παιχνίδι επιστρέφει στα χέρια των τεχνοκρατών της Τρόικας, που με την προσθήκη του ΕΜΣ έχει μετατραπεί σε κουαρτέτο. Η αποτυχία των δύο προηγούμενων Μνημονίων είναι δυνάμει ένα αρνητικό στοιχείο για τα βιογραφικά όσων τεχνοκρατών ενεπλάκησαν. Γι’ αυτό και έχουν προσωπικό συμφέρον να φροντίσουν εκ των προτέρων ώστε στην πολύ πιθανή περίπτωση που και το 3ο Μνημόνιο αποτύχει, την ευθύνη να φορτωθεί η Αθήνα.

Η Ρουμάνα Βελκουλέσκου που θα είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ στην Ελλάδα είναι πουλέν του Τόμσεν και θα κινηθεί κατά τρόπο που έχει σκοπό να δικαιώσει τους χειρισμούς του προϊσταμένου της. Η θητεία της στην Κύπρο, άλλωστε, δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι είναι ακραία νεοφιλελεύθερη. Ας σημειωθεί πως η ίδια υπερηφανεύεται δημοσίως για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα λιτότητας που πριν λίγα χρόνια γονάτισε τη χώρα της, τη Ρουμανία!

Κύκλοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης έχουν ενημερώσει το μέγαρο Μαξίμου για τον φόβο τους ότι θα επιχειρηθεί εκτροχιασμός των διαπραγματεύσεων με τη μέθοδο της προβολής απαιτήσεων που δεν μπορούν να γίνουν δεκτές από την Αθήνα. Εκτιμούν πως το επιχείρημα θα είναι ότι σ’ αυτό το εξάμηνο έχουν προκληθεί μεγάλες βλάβες στην ελληνική οικονομία και το δημοσιονομικό κενό έχει αυξηθεί πολύ.

Εάν απαιτηθούν επισήμως και άλλα επώδυνα μέτρα εκ των πραγμάτων θα δοκιμασθεί περαιτέρω η όχι και μεγάλη πλέον πολιτική αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως έχει αποδείξει η πείρα, άλλωστε, οι εν λόγω τεχνοκράτες έχουν γενικά την τάση να συμπεριφέρονται σαν βασιλικότεροι του βασιλέως και με κραυγαλέα αλαζονεία.

Ο Τσίπρας έχει ενημερώσει και τον Γιούνκερ και τον Ολάντ για τον προαναφερθέντα κίνδυνο. Είναι, άλλωστε, κάτι που συμμερίζονται και όσοι στο ευρωιερατείο θέλουν να σταθεροποιήσουν τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες του πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο και τη Γερμανίδα καγκελάριο δεν είναι άσχετες μ’ αυτό το ζήτημα.

Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, ο Γιούνκερ είναι ανήσυχος. Φοβάται τις παρενέργειες που μπορεί να έχει η κόπωση των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών από την υπερβολική ενασχόλησή τους το προηγούμενο διάστημα με το ελληνικό πρόβλημα. Φοβάται και τις τρικλοποδιές του Σόιμπλε και τον υπερβολικό ζήλο των τεχνοκρατών. Γι’ αυτό και έχει αναθέσει στους Μοσχοβισί και Ντομπρόβσκις να εποπτεύουν τις διαπραγματεύσεις. Οι δύο τους, όμως, δεν έχουν ταυτόσημη άποψη για το πώς πρέπει να χειρισθούν τα πράγματα. Εκτός αυτού, η Κομισιόν δέχεται πυρά για τη στάση της έναντι της Αθήνας. Η ίδια πηγή εκφράζει αμφιβολίες εάν τελικώς οι Γιούνκερ, Ολάντ και Ρέντσι θα καταφέρουν να προστατέψουν τις διαπραγματεύσεις από όσους επιδιώκουν να τις εκτροχιάσουν.

Εάν ο κύκλος των διαδικασιών για την οριστικοποίηση του 3ου Μνημονίου ολοκληρωθεί κανονικά, όπως επιδιώκει η Αθήνα, ο Τσίπρας θα ανοίξει τον δεύτερο κύκλο που αφορά την εκκαθάριση των εσωκομματικών λογαριασμών. Οι διαφωνούντες, τον πιέζουν να το κάνει άμεσα, αλλά αυτός πετάει την μπάλα στην κερκίδα.

Πρώτος στόχος τους είναι η σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής (υπάρχει έγγραφη απαίτηση 109 από τα 201 μέλη της). Αν τον επιτύχουν θα θέσουν σε ψηφοφορία πρόταση για άμεση σύγκληση του διαρκούς συνεδρίου. Αυτό είναι εφικτό, επειδή τα μέλη του είναι δεδομένα και άρα δεν απαιτείται η χρονοβόρα εκλογή τους από τις οργανώσεις.

Πολιτικός στόχος των διαφωνούντων δεν είναι να ανατρέψουν τον Τσίπρα. Είναι να εξασφαλίσουν από το ανώτατο συλλογικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ μία απόφαση εναντίον της αποδοχής 3ου Μνημονίου. Για να ληφθεί μία τέτοια απόφαση υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να συγκεντρωθεί πλειοψηφία. Αυτός είναι και ο λόγος που το μέγαρο Μαξίμου αντιστέκεται, παραπέμποντας τις εσωκομματικές διαδικασίες για μετά την ψήφιση του Μνημονίου, ώστε να έχει δημιουργήσει τετελεσμένο.

Το κλίμα στις οργανώσεις είναι τεταμένο, με την πλειοψηφία των μελών και μικρομεσαίων στελεχών να είναι εναντίον της κυβερνητικής στροφής. Δεν υπάρχει, όμως, η προσωπικότητα που μπορεί να μετατρέψει αυτό το κλίμα κι αυτή τη διάχυτη αντιμνημονιακή διάθεση σε εναλλακτική λύση και όσον αφορά την πολιτική γραμμή και πολύ περισσότερο όσον αφορά την ηγεσία.

Ο Λαφαζάνης είναι αναμφισβήτητος ηγέτης της Αριστερής Πλατφόρμας, η οποία ελέγχει λίγο πάνω από το ένα τρίτο του κόμματος. Δεν μπορεί, όμως, να εκφράσει το φάσμα των διαφωνούντων που προέρχονται από άλλες εσωκομματικές ομάδες ή είναι ανεξάρτητοι. Με άλλα λόγια, οι διαφωνούντες ως άθροισμα είναι πλειοψηφία, αλλά πολιτικά δεν μπορούν και πολλοί ούτε επιθυμούν να δρομολογήσουν μία εναλλακτική λύση.

Αυτό είναι το ένα πολιτικό πλεονέκτημα του Τσίπρα στο εσωκομματικό μέτωπο. Το άλλο είναι πως η μεγάλη πλειοψηφία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, έστω και με επιφυλάξεις, ψήφισε τα προαπαιτούμενα. Το γεγονός αυτό προσφέρει στον πρωθυπουργό την αναγκαία πολιτική νομιμοποίηση όχι μόνο θεσμικά, αλλά και εντός του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι αξιοσημείωτο πως για πρώτη φορά ο Τσίπρας αντιδιέστειλε δημοσίως τον κομματικό από τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τη διάκριση που επανειλημμένως έχουμε κάνει απ’ αυτές εδώ τις στήλες, μιλώντας για τον «μικρό ΣΥΡΙΖΑ»  του 4% και τον «μεγάλο ΣΥΡΙΖΑ» του 36,5%. Ο πρωθυπουργός κατέφυγε σ’ αυτή την αντιδιαστολή, επειδή νοιώθει ότι μετά την αποδοχή ενός 3ου Μνημονίου, στον κομματικό μηχανισμό και στην παραδοσιακή εκλογική βάση του 4% είναι έντονη η αμφισβήτησή του. Μ’ αυτή την έννοια, το προνομιακό γήπεδό του είναι πλέον ο «μεγάλος ΣΥΡΙΖΑ» κι όχι ο μικρός.

Αυτός είναι ο λόγος που η ηγεσία δεν θέλει να συγκαλέσει το διαρκές συνέδριο. Όταν θα έρθει η ώρα θα συγκαλέσει τακτικό συνέδριο, δηλαδή να εκλεγούν νέοι σύνεδροι. Μεταξύ αυτών και σύνεδροι που έχουν προσεγγίσει τον ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια και οι οποίοι κατά κανόνα έχουν πολιτική αναφορά προσωπικά στον Τσίπρα κι όχι στον κομματικό μηχανισμό. Γι’ αυτό και η ηγετική ομάδα επιδιώκει να ανοίξουν οι τοπικές οργανώσεις σε νέα μέλη, με σκοπό να αλλάξει η σύνθεση της κομματικής βάσης. Μένει να αποδειχθεί, όμως, πόσο αυτό θα καταστεί δυνατόν. Η μέχρι τώρα πείρα έχει αποδείξει πως «είναι πιο εύκολο να σε δεχθούν στο Χάρβαρντ παρά σε μία τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ!»

Μετά την εγκατάλειψη της αντιμνημονιακής σημαίας, το μόνο πολιτικό επιχείρημα του Τσίπρα που συγκινεί το εσωκομματικό ακροατήριο είναι ότι πρέπει να αποτραπεί το σενάριο της αριστερής παρένθεσης. Ουσιαστικά πρόκειται για ενεργοποίηση του «αριστερού πατριωτισμού», ο οποίος δικαιολογείται με τη διαβεβαίωση πως η δική του κυβέρνηση μπορεί να διαχειρισθεί τα επώδυνα μέτρα κατά τρόπο που θα επιβαρύνουν λιγότερο τις λαϊκές τάξεις.

Εάν το ευρωιερατείο εκμεταλλευόταν το σχίσμα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ για να επιβάλει τον σχηματισμό κυβέρνησης ειδικού σκοπού με οικουμενική στήριξη, θα στερούσε από τον Τσίπρα το μοναδικό επιχείρημα που έχει απήχηση στο κόμμα του. Αυτό θα είχε κατά πάσα πιθανότητα ως αποτέλεσμα να τον εξωθήσει σε παραίτηση.

Με τον σημερινό συσχετισμό δυνάμεων στη Βουλή δεν μπορεί να προκύψει κυβερνητική λύση χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ ή τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος του. Ως εκ τούτου, είναι προφανές πως μία παραίτηση Τσίπρα θα οδηγούσε σε ανεξέλεγκτες δραματικές εξελίξεις για τη χώρα. Ταυτοχρόνως, όμως, θα επιβεβαίωνε πανηγυρικά την ήδη διάχυτη εντύπωση πως το ευρωιερατείο έκανε πραξικόπημα. Πραξικόπημα όχι μόνο για να εξαναγκάσει με την απειλή του οικονομικού στραγγαλισμού τον ελληνικό λαό να αποδεχθεί αυτό που μόλις πριν λίγες ημέρες είχε απορρίψει με συντριπτική πλειοψηφία στο δημοψήφισμα, αλλά και για να ανατρέψει τον Τσίπρα.

Γι’ αυτούς τους λόγους και το ευρωιερατείο όχι μόνο δεν πίεσε τον πρωθυπουργό να αποδεχθεί κυβέρνηση ειδικού σκοπού, αλλά και σύστησε στη ΝΔ, στο ΠΑΣΟΚ και στο Ποτάμι να στηρίξουν στη Βουλή τα νομοσχέδια για τα προαπαιτούμενα. Έτσι κι αλλιώς, τα εν λόγω κόμματα διαπιστώνουν πως η εκλογική απήχηση του Τσίπρα είναι ακόμα πολύ μεγάλη και ως εκ τούτου δεν έχουν συμφέρον να εξωθήσουν τα πράγματα σε εκλογές και μάλιστα εν μέσω τουριστικής περιόδου.

Εκτός αυτού, εάν ο Τσίπρας εκβιαζόταν και επέλεγε την παραίτηση, το σχίσμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είχε εκδηλωθεί μ’ αυτόν τον εντυπωσιακό τρόπο. Υπενθυμίζουμε πως η απόσχιση της αριστερής εσωκομματικής αντιπολίτευσης και η ρυμούλκηση του μετριοπαθούς ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλό δημοσιογραφικό σενάριο. Είναι δεδηλωμένος στόχος μετριοπαθών του ευρωιερατείου, οι οποίοι έβλεπαν εξ αρχής τον Τσίπρα ως έναν δυνητικό ηγέτη μίας νέας υπό διαμόρφωση ελληνικής κεντροαριστεράς.

Όλα δείχνουν πως τελικώς οι εσωκομματικές διαδικασίες θα καταλήξουν στην οριστικοποίηση της διάσπασης και ο πρωθυπουργός θα ηγηθεί ενός ΣΥΡΙΖΑ που θα είναι πολύ πιο συμβατός με την κυβερνητική πολιτική. Αυτό δεν σημαίνει πως ο Τσίπρας θα μετατραπεί σε δεδηλωμένο υποστηρικτή του Μνημονίου, όπως συνέβη με τον Σαμαρά.

Το Βερολίνο επιμένει για πολιτικούς λόγους ο Τσίπρας να αποδεχθεί δημοσίως την «ιδιοκτησία» του Μνημονίου. Να δηλώσει ότι θα εφαρμόσει τα επώδυνα μέτρα, επειδή πιστεύει πως είναι αναγκαία για την ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Εάν το έκανε, πιθανότατα οι Γερμανοί να τον βράβευαν, όπως είχαν κάνει και με τον Γιώργο Παπανδρέου.

Ο Τσίπρας, όμως, δεν χάνει ευκαιρία να υπογραμμίζει πως θα εφαρμόσει μία πολιτική που δεν πιστεύει, επειδή τον απείλησαν εμπράκτως με τον οικονομικό στραγγαλισμό της Ελλάδας. Με άλλα λόγια, εμφανίζεται ως θύμα ωμού εκβιασμού. Είναι ακριβώς αυτό που γεφυρώνει την ιδεολογία του με την πολιτική πρακτική του, που του επιτρέπει να κοιμάται τα βράδια. Το ίδιο επιτρέπει στη μεγάλη πλειοψηφία των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να τον ακολουθούν στο μνημονιακό μονοπάτι. Απ’ αυτή την άποψη η σχετική ρητορική της Κωνσταντοπούλου τον ευνοεί, έστω κι αν οι πράξεις της τον ενοχλούν.

Όταν ο Τσίπρας εκκαθαρίσει τους εσωκομματικούς λογαριασμούς και κλείσει τον δεύτερο κύκλο, θα ανοίξει τον τρίτο: θα προκηρύξει εκλογές για να δώσει ένα τέλος στην παρούσα πρωτόγνωρη κατάσταση, όπου υπάρχει αντιπολιτευόμενη συμπολίτευση και συμπολιτευόμενη αντιπολίτευση! Στο Μαξίμου επιδιώκουν οι εκλογές να μην διεξαχθούν πέρα από τον Οκτώβριο για να μην εισπράξουν μεγάλο πολιτικό κόστος από την εφαρμογή των επώδυνων μέτρων.

Κρίνοντας και από τις δημοσκοπήσεις, θεωρούν ότι μετά το δημοψήφισμα ο Τσίπρας είναι ο κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή. Οι διάφορες εκδοχές του παλαιού πολιτικού συστήματος έχουν απαξιωθεί σε βαθμό που δεν μπορούν με καμία ανασύνταξη και κανένα μεταμορφισμό να διεκδικήσουν την πολιτική ηγεμονία τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.

Στο μέγαρο Μαξίμου, λοιπόν, προεξοφλούν πως όχι μόνο θα κερδίσουν τις εκλογές, αλλά και ενδεχομένως θα βγουν ενισχυμένοι. Κι αυτό, επειδή θα προσελκύσουν και μεσοστρώματα που τον Ιανουάριο είχαν ψηφίσει ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι ή και ΝΔ. Εκτιμούν πως οι εισροές αυτές θα υπερκαλύψουν κατά πολύ τις αναπόφευκτες απώλειες από τη διάσπαση και την αυτόνομη εκλογική κάθοδος της Αριστερής Πλατφόρμας και άλλων μικρότερων συνιστωσών.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, πρόθεση του πρωθυπουργού είναι να διατηρήσει την κυβερνητική συμμαχία του με τους ΑΝΕΛ ακόμα και εάν έχει αυτοδυναμία. Ταυτοχρόνως, θα προτείνει την είσοδο στην κυβέρνηση και στο Ποτάμι όχι μόνο για να ενισχύσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά και για να το καταστήσει συμμέτοχο στο αναπόφευκτο κόστος από την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών.

Εκτός αυτού, ένα συμμαχικό σχήμα με κορμό τον εκκαθαρισμένο ΣΥΡΙΖΑ και με εκατέρωθεν συμπληρώματα τους ΑΝΕΛ και το Ποτάμι, θα διευρύνει τα περιθώρια κινήσεων του Τσίπρα, εξισορροπώντας τις πιέσεις του ενός μικρού εταίρου με την παρουσία του άλλου. Μέχρι τότε, όμως, έχει πολύ νερό να κυλήσει στο πολιτικό αυλάκι. Το δύσκολο σήμερα, ωστόσο, δεν εμποδίζει τους ενοίκους του μεγάρου Μαξίμου από το να σχεδιάζουν ένα εντυπωσιακό μεθαύριο, ή –κατά άλλους– να μετατρέπουν τους πόθους τους σε πραγματικότητα…

Δύο παράθυρα φυγής από την καταστροφή της χώρας

Δύο παράθυρα φυγής από την καταστροφή της χώρας

Όταν ο Μιτεράν ανέλαβε την κυβερνητική εξουσία στη Γαλλία το 1981, οδηγήθηκε, από τη φύση των πραγμάτων, στην εγκατάλειψη του κεϊνσιανού φιλολαϊκού προγράμματος και στην υιοθέτηση μιας πολιτικής αργών μεταρρυθμίσεων προς νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου αντιστάθηκε περισσότερο στον νεοφιλελευθερισμό, αλλά κι αυτό παρουσίασε μεγάλες ασυνέχειες στην πολιτική του πριν και μετά την κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας.

Το ΠΑΣΟΚ τού «βυθίσατε το «Χόρα»», «Εξω από ΝΑΤΟ και ΕΟΚ» και «Στις 18 Σοσιαλισμός» μετατρέπεται σε ένα ήπιο διαχειριστικό κόμμα με ένα κάκιστο κοινωνικό πρόγραμμα εφόσον όλες οι μεταρρυθμίσεις γίνονταν με εσωτερικό και εξωτερικό δανεισμό (στη Δύση το κοινωνικό κράτος χτίστηκε μέσω της φορολογίας και, άρα, χωρίς την αύξηση του δημόσιου χρέους).

Να πάμε και πιο μακριά; Οι μπολσεβίκοι, πριν από το 1917, διεμήνυαν παντελή υποταγή του ιδιωτικού κεφαλαίου, με τον Λένιν να κατακεραυνώνει τον καπιταλισμό του Τέιλορ και το νέο μοντέλο εργασιακών σχέσεων της Δύσης ως μηχανή αφαίμαξης του ιδρώτα του εργάτη. Τι κάνει όταν έρχεται στην εξουσία; Το ακριβώς αντίθετο.

Πασχίζει να δίνει συνεντεύξεις στην «Γκάρντιαν Μάντσεστερ», καλώντας Αγγλους καπιταλιστές να επενδύσουν στην καθυστερημένη Ρωσία για να υποβαστάξουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Επαινεί και εφαρμόζει τεϊλορισμό ως την πιο προχωρημένη τεχνικά μέθοδο παραγωγικότητας.

Εφαρμόζει την περίφημη ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική) και τον «φόρο σε είδος», προωθώντας ρητά τη συνύπαρξη μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα της οικονομίας. Ταυτόχρονα, αρχίζει να εξυμνεί τον Πλεχάνοφ ως τον μεγαλύτερο μαρξιστή της Ρωσίας (τον κατακεραύνωνε ως προδότη της κομμουνιστικής επανάστασης και σοσιαλδημοκράτη πριν από το 1917).

Κι ερχόμαστε στον ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του Σεπτέμβρη του 2014 ήταν ένα ήπιο δεξιό κεϊνσιανό πρόγραμμα. Παρ’ όλα αυτά, ούτε αυτό αλλά ούτε κι ένα μικρό μέρος του στάθηκε δυνατό να υλοποιηθεί, δεδομένου ότι η εφαρμογή της κεϊνσιανής πολιτικής συνεπάγεται ύπαρξη κεϊνσιανών εργαλείων σε εθνικο-κρατικό επίπεδο (ύπαρξη ανεξάρτητης Κεντρικής Τράπεζας, δημοσιονομική αυτονομία, εθνικό νόμισμα).

Αυτά δεν υπάρχουν διότι έχουν εκχωρηθεί με την ένταξη στην ΟΝΕ, αλλά και πριν από αυτήν, με την αποδοχή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, ενώ ο κ. Ντράγκι δεν έδωσε ούτε ένα ευρώ υποστηρίζοντας την περίφημη κοστολόγηση του προγράμματος της Θεσσαλονίκης. Ετσι, ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα ριζοσπαστικό κόμμα, έρχεται στην κυβερνητική εξουσία προσπαθώντας να διαπραγματευτεί με την τρόικα το μη βιώσιμο χρέος της χώρας, που δημιούργησαν οι δεινόσαυροι της μεταπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.), επί τη βάσει πάρα πολύ λογικών προτάσεων οι οποίες, εν μέρει, αντλούσαν από μία μείξη κεϊνσιανισμού σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η προσπάθεια ήταν γενναία, αλλά οι δανειστές δεν λύγισαν. Και δεν λύγισαν διότι το κυρίαρχο οικονομικό δόγμα που έχει επιβληθεί στην Ευρώπη από τη Γερμανία είναι η πολιτική που εφαρμόστηκε στην ίδια τη Γερμανία και την έκανε υπερδύναμη μέσα κι έξω από την Ευρώπη: συμπίεση μισθών και ημερομισθίων, ευέλικτα ωράρια εργασίας, αντιπληθωριστικά μέτρα, δημοσιονομική πειθαρχία και προσανατολισμός στην ανάπτυξη και στα εξωτερικά πλεονάσματα μέσω αύξησης εξαγωγών.

Αυτό είναι το πρότυπο που η Γερμανία προσπαθεί να επιβάλει σε όλη την Ευρώπη. Αυτή είναι και η λιτότητα, η οποία και παίρνει διαφορετικές μορφές και εμφανίζεται με διαφορετικές εντάσεις σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα λόγω του διαφορετικού επιπέδου κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης. Ολες οι χώρες οι υποψήφιες για ένταξη σε Ε.Ε. ή ΟΝΕ έχουν τους ίδιους περιορισμούς. Να λοιπόν τι δεν κατάφερε να σπάσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις διαπραγματεύσεις. Αρα, ο ρεαλισμός της ηγετικής ομάδας του κόμματος έγκειται στο ότι αποδέχτηκε τους αντικειμενικούς περιορισμούς της υπερεθνικής εξουσίας της γερμανικής Ευρώπης με δεδομένη την έλλειψη κεϊνσιανών εργαλείων άσκησης πολιτικής σε εθνικό επίπεδο. Αυτό σίγουρα αληθεύει. Αλλά δεν είναι το μόνο πρόβλημα για τη χώρα.

Εμείς θα εντοπίζαμε κι ένα άλλο, επίσης μεγάλο πρόβλημα στο γεγονός ότι το ελληνικό κράτος και η ελληνική κοινωνία, ειδικά μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας και νεοφιλελεύθερων διοικητικών μεταρρυθμίσεων (ας σκεφτεί κανείς το σχέδιο «Καλλικράτης» και τις συγχωνεύσεις ή καταργήσεις οργανισμών και διευθύνσεων της δημόσιας διοίκησης που έγιναν τα τελευταία χρόνια και έχουν κυριολεκτικά καταστρέψει τη διοικητική αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της χώρας σε πολλούς τομείς και πάνω απ’ όλα στους τομείς της Υγείας και της Εκπαίδευσης), έχει απολέσει κάθε πολιτική δυναμική και ικανότητα εφαρμογής οιωνδήποτε μέτρων και άσκησης οικονομικής πολιτικής.

Με βάση αυτή την εύλογη και εμπειρικά επαληθεύσιμη πραγματικότητα, το νέο μνημόνιο που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μη εκτελεστέο. Δεν υπάρχει ούτε κρατικός μηχανισμός να το εφαρμόσει ούτε και κοινωνία να το αποδεχτεί, εφόσον, μεταξύ άλλων, η κοινωνία μέχρι πρότινος γαλβανιζόταν, και σωστά, με λογικές αντι-λιτότητας και παραγωγικής ανασυγκρότησης και, στο κάτω κάτω, δεν μπορεί να αντέξει άλλο. Το ίδιο πρόβλημα ισχύει και με τις προτάσεις για επιστροφή στο εθνικό νόμισμα και ανάκτηση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.

Και αυτές οι προτάσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες, σε περίπτωση που πάνε να υλοποιηθούν, με μια ξεχαρβαλωμένη κρατική μηχανή που δεν θα μπορεί να εφαρμόσει καμιά νέα βιομηχανική πολιτική υποκατάστασης εισαγωγών και με μια ανήμπορη κοινωνία που θα αδυνατεί να απορροφήσει κι άλλη λιτότητα, η οποία και θα είναι αναγκαία τα πρώτα χρόνια πριν αρχίσει η φάση της ανάκαμψης. Κοντολογίς, η ανάκτηση κεϊνσιανών εργαλείων με αθέτηση πληρωμών και έξοδο από την ΟΝΕ δεν αρκεί. Λοιπόν, τι πρέπει να γίνει;

Εμείς βλέπουμε δύο παράθυρα φυγής από την ολοκληρωτική καταστροφή της χώρας και τα θέτουμε στην κρίση του λαού μας και της Αριστεράς. Το πρώτο είναι μια λύση μέσα στην ΟΝΕ. Για να είναι βιώσιμη και να μπορεί να εφαρμοστεί νέα λιτότητα με το νέο μνημόνιο που πήρε η κυβέρνηση, η τρόικα θα πρέπει να καταφύγει σε απόσβεση χρέους της τάξης τουλάχιστον του 40%, συνοδευόμενη από ένα επενδυτικό πρόγραμμα κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης και διοικητικού εκσυγχρονισμού των δομών του κράτους.

Χωρίς στιβαρό κράτος που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καιρών, καμιά μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αυτή η προοπτική είναι εφικτή και πρέπει να περπατήσει στην Ευρώπη, ειδικά τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε ότι έχει την απαραίτητη ευελιξία να προσαρμόζεται, όπως προσαρμόστηκαν όλα τα ριζοσπαστικά πολιτικά προτάγματα στην Ιστορία.

Επίσης, να τονιστεί ότι η γενναία πολιτική διαπραγμάτευσης που ακολούθησε δημιούργησε ρήγματα στη γερμανική καγκελαρία και το νεοφιλελεύθερο δόγμα της.

Η Ελλάδα έχει πολλούς φίλους στην Ε.Ε. τώρα, μετά τον οδυνηρό συμβιβασμό που έκανε, και την υποστήριξη του ΔΝΤ, που τονίζει την ανάγκη για απόσβεση του χρέους. Τονίζουμε ότι το παράθυρο αυτό δεν θα είναι για πολύ ανοικτό και η προοπτική που αχνοδιαγράψαμε πρέπει να υιοθετηθεί και να επικυρωθεί άμεσα από την τρόικα στις επικείμενες διαπραγματεύσεις.

Κι αν η τρόικα δεν ενδώσει στη διαγραφή του 40% του χρέους και ταυτόχρονα στρέψει την πλάτη της στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας; Τότε δεν υπάρχει κανένας άλλος δρόμος παρά η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα και η ανάκτηση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.

Καλείται τότε ο λαός σύσσωμος, με την υποστήριξη των φιλικών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των λαϊκών κινημάτων στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια, να προχωρήσει κυρίαρχα σε ένα εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα επανίδρυσης του κράτους, επανενεργοποίησης όλης της κοινωνίας μέσω κοινωνικών προγραμμάτων και μια πολιτική γενναίων κρατικών επενδύσεων, ειδικά στους τομείς όπου η χώρα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως η ηλιακή ενέργεια, η ιχθυοκαλλιέργεια, η βιομηχανία αλουμινίου, τσιμέντου και τροφίμων-ποτών, η καλλιέργεια φυτών για φαρμακευτική χρήση και χρήση στα προϊόντα περιποίησης και η κτηνοτροφία.

Μια γενναία πολιτική υποκατάστασης των εισαγωγών και αύξησης μισθών θα τονώσει σταδιακά την ενεργό ζήτηση και θα μπορεί έτσι η χώρα να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη και να επανέλθει στις διεθνείς πιστωτικές αγορές. Η εμπορία πρώτων υλών, ενέργειας και φαρμάκων θα υπόκειται σε νέες συμφωνίες με την Ε.Ε. και τη Ρωσία.

Αυτά είναι τα δύο παράθυρα εξόδου που διαβλέπουμε. Και τα δύο θα πρέπει να τεθούν ως λύσεις, ανοιχτά και με διαύγεια, μπροστά στον ελληνικό λαό από τώρα.

Του Βασίλη  Κων/νου Φούσκα και Κώστα  Δημουλά

* Ο Κώστας Δημουλάς είναι επ. καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ο Βασίλης Φούσκας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου και συγγραφείς του βιβλίου «Ελλάδα, Παγκοσμιοποίηση και Ευρωπαϊκή Ενωση. Η πολιτική οικονομία του χρέους και της κοινωνικής κατάρρευσης», εκδόσεις Επίκεντρο

Η ΕΕ αλλάζει, γίνεται πιο κτηνώδης

Η ΕΕ αλλάζει, γίνεται πιο κτηνώδης

Του Γιώργου Δελαστίκ

Εκστασιασμένος είναι ο Γερμανός δημοσιογράφος της εβδομαδιαίας εφημερίδας της σοσιαλδημοκρατικής διανόησης, Ντι Τσάιτ, Ματίας Κρούπα, στο ολοσέλιδο άρθρο που γράφει εναντίον της Ελλάδας. «Η σκληρότητα και η αποφασιστικότητα που μαθαίνει τώρα η ΕΕ συνιστούν πρόοδο για την κοινότητα, η οποία συχνά πάσχει από την έλλειψη αυτών των αρετών», γράφει ενθουσιασμένος. «Ποτέ μέχρι τώρα μια σύγκρουση στο εσωτερικό της ΕΕ δεν είχε διεξαχθεί τόσο σκληρά όσο αυτή», τονίζει συνεπαρμένος. «Ποτέ ως τώρα δεν είχε φανεί η πιθανότητα σχίσματος στην ΕΕ, όπως τις προηγούμενες μέρες. Αυτό καταστρέφει πολλά. Φίλοι και εχθροί φαντάζονται για μια ακόμη φορά στο δρόμο προς το γκρεμό» προσθέτει.

Έξω φρενών είχαν γίνει οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δανειστές με την απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να προκηρύξει δημοψήφισμα για τις προτάσεις των δανειστών, με την κυβέρνησή του να προτείνει την απόρριψή τους. Δεν είναι ότι οι Γερμανοί και οι άλλοι θα θεωρούσαν εμπόδιο στην υλοποίηση της γραμμής τους την επικράτηση του «Όχι» στο ελληνικό δημοψήφισμα με το συντριπτικό ποσοστό του 61,3%. Το κατάτμησαν αδίστακτα, όπως είδαμε ήδη.

Η καγκελαρία όμως γνωρίζει ότι σε πολιτικό επίπεδο τέτοιες κινήσεις έχουν βαρύτατο πολιτικό κόστος, καθώς αυξάνουν κατακόρυφα τον αντιγερμανισμό. Όπως γράφει ο αρθρογράφος της Ντι Τσάιτ, οι Γερμανοί θεώρησαν …«προδοσία» (!) τη στάση του Τσίπρα. Τονίζει σχετικά: «Στα μάτια της Μέρκελ, του Γιούνκερ και της κομπανίας (σ.σ. η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού για τη διοργάνωση δημοψηφίσματος) αυτό ήταν μια προσπάθεια εκβιασμού. Θεώρησαν την πράξη του Τσίπρα ως προδοσία. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν παραβίασε μόνο τους άγραφους κανόνες της ευρωπαϊκής διαδικασίας εξεύρεσης συμβιβασμού. Πολλοί από τους συμμετέχοντες αισθάνονται επίσης και προσωπικά απογοητευμένοι. Είναι η στιγμή που η ΕΕ μεταλλάσσεται καθώς βρίσκεται σε σύγκρουση».

Εννοείται, κατά τον Γερμανό σοσιαλδημοκράτη δημοσιογράφο, ότι για όλα αυτά δεν φταίει καθόλου η γερμανική πολιτική. Αποκλειστικά και μόνο υπεύθυνος είναι ο «προδότης» Αλέξης Τσίπρας! «Η ελληνική κυβέρνηση υποχρέωσε την ΕΕ σε μια μέχρι τώρα άγνωστη σκληρότητα, η οποία πέφτει δύσκολη στην καλόβολα μετριοπαθή κοινότητα», υπογραμμίζει ο αρθρογράφος και συνεχίζει συνεπαρμένος από τον γερμανικό θρίαμβο: «Την ευθύνη γι’ αυτό τη φέρει ο ίδιος ο Τσίπρας. Οι διαστάσεις της ήττας ανταποκρίνονται στο μέγεθος της αντιπαράθεσης που επεζήτησε». Όχι, γράφει, η εξήγηση της στάσης των Ευρωπαίων ηγετών δεν είναι η αναζήτηση εκδίκησης, την οποία ο Πολ Κρούγκμαν απέδωσε στην καγκελάριο Μέρκελ, αλλά η αποτροπή του κινδύνου μετάδοσης της …ΣΥΡΙΖίτιδας στην υπόλοιπη ευρωζώνη: «Κάθε σπιθαμή υποχώρησης στον εξτρεμιστή αριστερό Τσίπρα, θα μπορούσε να ενθαρρύνει άλλους εξτρεμιστές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να τον μιμηθούν» επισημαίνει ο αρθρογράφος. Εφιστώντας την προσοχή και αναλύοντας τη στάση των ηγετών της Γερμανίας και της υπόλοιπης Ευρωζώνης. «Αν και κανένας δεν το φωνάζει ανοιχτά, η ήττα του Τσίπρα έπρεπε να αποβεί τόσο καθαρή ώστε να αποτρέπει τρομοκρατώντας δυνητικούς μιμητές του. Σοκ και δέος, μόνο χωρίς όπλα» υπογραμμίζεται στο άρθρο της γερμανικής εφημερίδας. «Ακόμη και πολλοί που δεν συμπαθούν την ελληνική κυβέρνηση, βρήκαν το έγγραφο (σ.σ. του Σόιμπλε αναφορικά με προσωρινή αποβολή της Ελλάδας από την Ευρωζώνη) ως ταπείνωση», ομολογεί ο αρθρογράφος.

«Τα πράγματα είναι πιο μπερδεμένα για τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ» γράφει και συνεχίζει, αναφερόμενος στο γεγονός ότι οφείλει να κρύβει τη γερμανική δύναμη όσο ισχυρότερα ασκεί τον ηγετικό της ρόλο: «Σε αυτή την περίπτωση δεν της πέτυχε». Αγανάκτησε ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μισέλ Ροκάρ, ο οποίος σε άρθρο που έγραψε στη γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ αναφέρει μεταξύ άλλων: «Αφού τα δύο πρώτα προγράμματα βοήθειας προκάλεσαν μείωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά 25% του ΑΕΠ και εκτόξευση της ανεργίας και της φτώχειας, χωρίς παράλληλα να μειωθεί το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, ποιος μπορεί να πιστέψει ότι αυτό το τρίτο πρόγραμμα θα οδηγήσει την Ελλάδα σε έξοδο από την κρίση;». Ως Γάλλος σοσιαλιστής, ο Ροκάρ δεν μπορεί να μην παίξει και μια υποκριτική παράσταση συμπόνιας στον ελληνικό λαό, αφού μάλιστα δεν συμμετέχει στη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ. «Πώς μπορείς να κλείσεις τα μάτια στον πόνο των Ελλήνων που είδαν τις συντάξεις τους, με τις οποίες βοηθούσαν παιδιά και εγγόνια, να μειώνονται κατά 30% και 40%; Πώς να επικροτήσεις μια συμφωνία λογιστών, όταν βλέπεις ότι χιλιάδες Έλληνες δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά;» αναρωτιέται.

Πού καταλήγει όμως ο Ροκάρ; «Από την άλλη πλευρά όμως πώς να μην κατανοήσεις και τους Γερμανούς που δεν επιθυμούν να πληρώνουν;… Είμαστε όλοι Έλληνες και Γερμανοί! Θέλουμε να είμαστε αλληλέγγυοι, αλλά δεν θέλουμε να πληρώνουμε! Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτή τη σχιζοφρένεια;» γράφει ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μισέλ Ροκάρ.

Αξίζει να κλείσουμε κι εμείς όπως κλείνει το άρθρο της Ντι Τσάιτ: «Στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα, η ΕΕ έμαθε μια νέα αποφασιστικότητα η οποία της έλειπε μέχρι τώρα. Από την αποφασιστικότητα όμως ως την υπεροψία πολλές φορές η απόσταση είναι μόνο ένα βήμα»!

Η υποταγή στον εκβιασμό δεν είναι λύση

Η υποταγή στον εκβιασμό δεν είναι λύση

Του Κώστα Λαπαβίτσα

O Σύριζα κέρδισε τις εκλογές έχοντας ως στρατηγική του να πετύχει ριζοσπαστική αλλαγή στην Ελλάδα και την Ευρώπη μέσα στα πλαίσια του ευρώ. Στη λογική αυτή, η κυβέρνηση έκανε πεντάμηνες διαπραγματεύσεις με τους «εταίρους» με στόχο έναν «έντιμο συμβιβασμό».

Η στρατηγική αυτή δυστυχώς αποδείχθηκε τελείως αποτυχημένη γιατί ριζοσπαστική αλλαγή εντός του ευρώ είναι αδύνατη. Η ΟΝΕ διέπεται από δομική προσκόλληση στη λιτότητα. Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε έναν εντελώς προβλέψιμο εκβιασμό, ο οποίος οδήγησε σε μία απολύτως ετεροβαρή συμφωνία για την Ελλάδα, βάση για το τρίτο μνημόνιο.

Πέντε στοιχεία είναι χαρακτηριστικά:

1.Η συμφωνία επιβάλλει μεγάλη αύξηση της φορολογίας, που υπολογίζεται σε 3,8 δις ετησίως, δηλαδή περίπου 2% του ΑΕΠ. Από το ποσό αυτό προβλέπεται ότι 3,2 δις θα προκύψουν «παραμετρικά», δηλαδή από φόρους εγνωσμένης απόδοσης και μόλις 600 εκ από την υποτιθέμενη σύλληψη της φοροδιαφυγής. Τα 2,3 από τα «παραμετρικά» δις θα έρθουν από την αύξηση του ΦΠΑ και τα 400 εκ από την αύξηση της φορολογίας επιχειρήσεων. Τα υπόλοιπα 500 εκ από ένα πλέγμα άλλων φόρων, μερικοί εκ των οποίων έχουν κάποιο αναδιανεμητικό περιεχόμενο, όπως ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης που αναμένεται να αποδώσει 50 εκ. Ο κύριος όγκος των εσόδων όμως θα προκύψει από τον ΦΠΑ που είναι έμμεσος και εγγενώς άδικος φόρος. Το χτύπημα στην κατανάλωση και τις επενδύσεις θα είναι μεγάλο, οδηγώντας την οικονομία σε ύφεση το 2015-6.

2.Η συμφωνία επιτείνει την κοινωνική ανισότητα γιατί

Ι) η αύξηση των φόρων θα προκύψει κατά κύριο λόγο από τον ΦΠΑ,

ΙΙ) θα πληγούν οι συνταξιούχοι με απάλειψη των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και επέκταση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67, με μειώσεις στις κατώτερες συντάξεις γήρατος, με κατάργηση του ΕΚΑΣ, με μείωση των επικουρικών και αύξηση των δαπανών για την περίθαλψη. Επίσης, θα ενεργοποιηθεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στα ταμεία από τον Οκτώβριο του 2015.

ΙΙΙ) θα υπάρξει αύξηση της ανεργίας λόγω της ύφεσης.

3. Η συμφωνία διογκώνει περαιτέρω το δημόσιο χρέος της χώρας γιατί με το νέο μνημόνιο η Ελλάδα θα δανειστεί περίπου 85 δις την τριετία 2015-8, κατά κύριο λόγο από τον ESM. Σχεδόν 50 από αυτά θα χρησιμοποιηθούν για να αποπληρωθεί το υπάρχον χρέος στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Θα αλλάξει έτσι και η συνολική δομή του ελληνικού χρέους, με κάποια επιμήκυνση της μέσης διάρκειας και μείωση των μέσων επιτοκίων. Αλλά δεν πρόκειται να υπάρξει διαγραφή της ονομαστικής αξίας του χρέους. Παράλληλα, οι δανειστές έκαναν μια γενικόλογη δήλωση ότι θα επανεξετάσουν την αναδιάρθρωση του μεγάλου μέρους του χρέους που έχει δεκαετή περίοδο χάριτος και θα αρχίσει να αποπληρώνεται μετά το 2022.

4. Η συμφωνία δεν έχει αναπτυξιακό περιεχόμενο γιατί τα 35 δις που υποτίθεται ότι θα διατεθούν στην Ελλάδα σε 3 με 5 χρόνια δεν είναι νέα ποσά, αλλά ένας συνδυασμός από κονδύλια της ΕΕ που ήδη έχουν εγκριθεί για τη χώρα μας. Είναι άκρως αμφίβολο ότι τα ποσά αυτά θα μπορέσουν να εκταμιευθούν εμπροσθοβαρώς για να τονωθούν οι επενδύσεις.

5. Η συμφωνία έχει νεοαποικιακό χαρακτήρα, χωρίς προηγούμενο στην ΕΕ, γιατί:

Ι) Η Ελλάδα εξαναγκάζεται σε μεταβολή του κώδικα πολιτικής δικονομίας πράγμα που θα έχει επιπτώσεις στο σύστημα δικαιοσύνης και σε θέματα προστασίας της πρώτης κατοικίας.

ΙΙ) Η Ελλάδα αποδέχεται πρόγραμμα βαθιάς αλλαγής της δημόσιας διοίκησης, το οποίο θα διαμορφωθεί και θα εποπτεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

ΙΙΙ) Η Ελλάδα θα σχηματίσει ανεξάρτητο ταμείο ύψους 50 δις, υπό την εποπτεία των ευρωπαϊκών θεσμών, το οποίο θα εκποιεί δημόσια περιουσία μέσω ιδιωτικοποιήσεων. Τα πρώτα 25 δις θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αν προκύψει κάτι πέραν αυτών, το 50% θα πάει στην αποπληρωμή του χρέους και το άλλο 50% για επενδύσεις. Στην πράξη η ρευστοποιημένη δημόσια περιουσία θα πάει στις τράπεζες.

ΙV) Η Ελλάδα αποδέχεται αλλαγή στο καθεστώς διοίκησης της ΕΛΣΤΑΤ που μετατρέπεται σε όργανο ελέγχου και αστυνόμευσης των υποχρεώσεων της χώρας.

Είναι φανερό ότι η συμφωνία που αποδέχθηκε η ελληνική κυβέρνηση διέπεται από τα οικονομικά της τρέλας και θα πλήξει βαρύτατα τον παραγωγικό τομέα. Ειδικότερα οι αγρότες θα περιέλθουν σε απόγνωση, καθώς η φορολόγησή τους θα εκτιναχθεί από το 13% στο 26%, θα κληθούν να προκαταβάλουν το 100% των φόρων του επόμενου έτους και θα απαλειφθεί η επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης. Ο μόνος ωφελημένος από τη συμφωνία θα είναι οι τράπεζες, οι οποίες αναμένεται να εξασφαλίσουν από 10 έως 25 δις για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Τέλος, το χρέος θα παραμείνει ο βραχνάς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας για πολλά χρόνια. Το ίδιο το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ το αμέσως επόμενο διάστημα θα προσεγγίσει το 200%.

Το παράδοξο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση διατρανώνει σε όλους τους τόνους ότι πρόκειται για μια πολύ κακή συμφωνία. Θεωρεί όμως ότι είναι αναγκασμένη να την αποδεχθεί γιατί η εναλλακτική επιλογή θα ήταν, λέει, μια άτακτη χρεοκοπία και έξοδος από το ευρώ, που θα έφερνε απόλυτη καταστροφή στη χώρα και στο λαό. Ζητά μάλιστα επιτακτικά από όσους ασκούν κριτική να δηλώσουν τις άλλες ρεαλιστικές εναλλακτικές που υπήρχαν το βράδυ πριν την υπογραφή της συμφωνίας. Λέει, τέλος, ότι η συμφωνία κερδίζει χρόνο κρατώντας την κυβέρνηση της Αριστεράς ζωντανή ώστε να αγωνιστεί για την ελάφρυνση των επιπτώσεων στα λαϊκά στρώματα, ίσως με τη θεσμοθέτηση «αντίρροπων» μέτρων.

Είναι, φυσικά, απολύτως παράδοξο να προβάλλεται ο ωμός εκβιασμός των δανειστών ως λόγος για να συγκατανεύσουν αυτοί που τον είχαν προβλέψει. Γιατί επέτρεψε η κυβέρνηση στον εαυτό της να φτάσει στο σημείο της απόλυτης ασφυξίας, ενώ είχαν υπάρξει δεκάδες προειδοποιήσεις και προτάσεις για μια άλλη πορεία;

Αλλά το πραγματικό πρόβλημα με τη θέση της κυβέρνησης είναι αλλού. Η λογική της «ρεαλιστικής» αποδοχής της συμφωνίας είναι τελείως εσφαλμένη και δείχνει ότι το μάθημα από την κατάρρευση της προηγούμενης στρατηγικής δεν έγινε αντιληπτό. Δεν πρόκειται να υπάρξει κερδισμένος χρόνος, ούτε θα βρεθούν «αντίρροπα» μέτρα που θα απαλύνουν τις τραγικές επιπτώσεις της συμφωνίας.

Οι δανειστές επιδιώκουν την ομαλή εξυπηρέτηση του τεράστιου χρέους, πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα θα αναγκαστεί να στοχεύει σε πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία δεν θα μπορεί να πετύχει χωρίς να αυξάνει τους φόρους, ή να περικόπτει τις δαπάνες. Δεν υπάρχουν «αντίρροπα» μέτρα ελάφρυνσης στο πλαίσιο αυτό. Επιπλέον, η επιτήρηση από πλευράς τρόικας θα είναι τόσο σκληρή και συνεχής που δεν θα είναι δυνατόν να αφεθούν τα μέτρα να ατονήσουν στην πράξη, κατά τον γνωστό ελληνικό τρόπο.

Ο χρόνος θα λειτουργεί κατά της κυβέρνησης γιατί οι επιπτώσεις της συμφωνίας στο εισόδημα, την απασχόληση, την επιχειρηματική δραστηριότητα, κλπ.,  θα είναι τόσο αρνητικές που οι λαϊκές αντιδράσεις δεν θα αργήσουν. Η προοπτική, τέλος, να αντισταθμιστεί ο αρνητικός αντίκτυπος με μια επίθεση κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής φέρνει χαμόγελο στα χείλη. Το μνημονιακό διαπλεκόμενο στρατόπεδο πανηγυρίζει για τη συμφωνία γιατί γνωρίζει ότι θριάμβευσε η στρατηγική της παραμονής στην ΟΝΕ μέσω λιτότητας. Αυτός είναι και ο ασφαλέστερος τρόπος για να προασπίσει τα στενά του συμφέροντα. Η διεφθαρμένη ελίτ που κατέστρεψε τη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες δεν κινδυνεύει καθόλου στις συνθήκες του τρίτου μνημονίου.

Το πλέον παράλογο όμως είναι ότι η συμφωνία είναι τόσο οικονομικά ανερμάτιστη που πιθανότατα θα αποδειχθεί ανεφάρμοστη στην πράξη. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να κυνηγάει την ουρά της, επιβάλλοντας μέτρα και επιδιώκοντας πλεονάσματα, καθώς η οικονομία και η κοινωνία της θα αποσυντίθενται. Οι επιπτώσεις στην κρατική μηχανή και τις δυνάμεις ασφαλείας θα είναι καταλυτικές. Η προοπτική εξόδου από την ΟΝΕ θα προκύψει ξανά στην πράξη και σύντομα.

Στο πλαίσιο αυτό η πραγματική εναλλακτική είναι μια: προετοιμασία για συντεταγμένη και ασφαλή έξοδο από την ΟΝΕ, ώστε να μπορέσουν να εφαρμοστούν οι απαραίτητες ριζοσπαστικές αλλαγές στη χώρα. Ο χρόνος είναι λίγος – μερικοί μήνες μέσα στους οποίους θα αρχίσουν να φαίνονται τα αποτελέσματα της συμφωνίας και να υπάρχουν αντιδράσεις. Στο διάστημα αυτό η κυβέρνηση θα διαπραγματεύεται παράλληλα το νέο μνημόνιο με του δανειστές.

Οι κοινοβουλευτικές και κομματικές συλλογικότητες του Σύριζα μπορούν ακόμη να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στο έργο αυτό, αρκεί να υπάρξει ενότητα και κοινή στόχευση. Η προετοιμασία του εναλλακτικού σχεδίου πρέπει να αρχίσει αμέσως, καθώς η βάση υπάρχει και είναι επεξεργασμένη. Απομένει η πολιτική βούληση, έστω και τώρα.

Αμφίβολη η διάσπαση ΣΥΡΙΖΑ

Αμφίβολη  η διάσπαση ΣΥΡΙΖΑ

Του Γιώργου Δελαστίκ

Υπάρχει ένα θεμελιώδες πολιτικό αξίωμα: Αριστεροί ηγέτες που κάνουν θεμελιώδεις υποχωρήσεις στην αστική τάξη της χώρας τους ή στους ξένους επικυρίαρχους της πατρίδας τους, πάντοτε μέχρι τώρα αποδεικνύονται ανελέητοι εναντίον των... εσωκομματικών επικριτών τους! Οργανώνουν αδίστακτα πολιτικά (ή σε κάποιες περιπτώσεις και κυριολεκτικά) πογκρόμ εναντίον των στελεχών και των μελών του δικού τους κόμματος που τολμούν να καταδικάσουν τα ολισθήματα του ηγετικού πυρήνα και του αρχηγού του κόμματος, έχοντας κατά βάση δίκιο. Η διατήρηση πάση θυσία της εξουσίας καθίσταται κυρίαρχο στοιχείο της δράσης του αριστερού ηγέτη. Τα πάντα υποτάσσονται σε αυτόν τον στόχο, παρά τα συνήθη φληναφήματα περί του αντιθέτου.

Θα δράσει έτσι και ο Αλέξης Τσίπρας; Η ρητορική του τείνει προς αυτή την κατεύθυνση. Επειδή όμως είναι ταυτόχρονα πρωθυπουργός αστικού κράτους και επειδή στις συνθήκες αυτές ενδεχόμενη υπέρβαση ορίων ανοχής των συντρόφων του μπορεί να σηματοδοτήσει ακόμη και την απώλεια της εξουσίας για τον Τσίπρα και αυτό το γνωρίζει, έχουμε ισχυρές αμφιβολίες κατά πόσο θα ωθήσει τα πράγματα στα άκρα. Πρέπει να περιμένουμε να δούμε. Δεδομένου ότι η Αριστερή Πλατφόρμα συσπειρώνει πάνω από 30 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα η πιθανότητα εισόδου της στη Βουλή να κινείται στα όρια της βεβαιότητας σε περίπτωση νέων εκλογών, σύντομα θα μας εκπλήξει ο Αλ. Τσίπρας αν αποφασίσει να τους καρατομήσει πολιτικά τώρα, πετώντας τους έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ και υποχρεώνοντάς τους έτσι σε αυτόνομη κάθοδο. Παρά την υψηλή δημοτικότητά του, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ουσιωδώς μικρότερο από το σημερινό. Οι αριστεροί είναι ιδιόμορφοι ψηφοφόροι. Οσο και αν ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 37% στις 25 Ιανουαρίου βασιζόμενος πρωτίστως σε πασόκους, χωρίς τους αριστερούς ο Τσίπρας θα πέσει σε εκλογικό ποσοστό αισθητά.

Αν μάλιστα παρακινηθεί σε μια τέτοια περίπτωση ο Κώστας Καραμανλής να αναλάβει την ηγεσία της ΝΔ, καθόλου βέβαιο δεν θα είναι πλέον ότι με την Αριστερή Πλατφόρμα ως αυτόνομο κόμμα στη Βουλή και το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ ουσιωδώς μειωμένο, ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Ίσως να μην μπορεί να κάνει κυβέρνηση ούτε καν ως όμηρος από πολιτική σκοπιά του Ποταμιού του Σταύρου Θεοδωράκη! Αν μάλιστα το ΠΑΣΟΚ έχει περάσει στο εξωκοινοβούλιο, μαζί με το αλήστου μνήμης ΚΙΔΗΣΟ του Γιώργου Παπανδρέου, οι πιθανότητες αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης αυξάνονται κατακόρυφα. Ο Αλέξης Τσίπρας επομένως θα το σκεφθεί δέκα φορές αν πρέπει να εξωθήσει τα πράγματα σε ρήξη αμέσως. Λογικότερο θα ήταν να κάνει συνέδριο στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου πλέον δεν ελέγχει ούτε καν τη... μισή (!) Κεντρική Επιτροπή και φυσικά ούτε τη Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, να ξανακερδίσει την πλειοψηφία, έστω και με ανέντιμα οργανωτικά κόλπα και έπειτα να δει τι θα κάνει.

Ο προηγούμενος ηγέτης της Αριστεράς που βρέθηκε σε μια θέση κάπως ανάλογη με αυτή του Τσίπρα, χωρίς όμως τον καθοριστικό παράγοντα της πρωθυπουργίας που στη σημερινή περίπτωση θα κρίνει τα πάντα, ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης του ΚΚΕ. Πριν από 25 χρόνια, το 1989 ακριβέστερα. Όταν σχημάτισε την επονείδιστη για την Αριστερά κυβέρνηση με τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εξόντωσε την αριστερή πτέρυγα του ΚΚΕ και διέλυσε ουσιαστικά την ΚΝΕ σε πρώτη φάση. Στη συνέχεια έδιωξε και τη δεξιά πτέρυγα του ΚΚΕ, όταν διαπίστωσε ότι πήγε να του φάει το κόμμα. Το αποτέλεσμα; Το ΚΚΕ το 1977 είχε πάρει 9,36% και το 1981 πήρε 10,93% ενώ το 1985 πήρε 9,89%. Ως Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου πήρε το 1989, από κοινού με την ΕΑΡ του Λεωνίδα Κύρκου, το υψηλότερο μέχρι τότε ποσοστό της Αριστεράς στα χρόνια της Μεταπολίτευσης - 13,13%. Το 1993 που ξανακατέβηκε μόνο του, το ΚΚΕ καταποντίστηκε στο... 4,54%!!!

Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε να ακολουθήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ μια πορεία σαν αυτή του ΚΚΕ προ εικοσαετίας, αν ο Τσίπρας αντιγράψει τις μεθόδους Φλωράκη και αποπειραθεί να εξοντώσει τους εσωκομματικούς του αντιπάλους. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ήταν παιδί όταν συνέβαιναν τότε αυτά τα γεγονότα. Σχεδόν όλα τα στελέχη όμως της Αριστερής 

Πλατφόρμας τα έχουν ζήσει στο «πετσί» τους, καθώς ήταν στο ΚΚΕ και ηττήθηκαν από τον Φλωράκη διαγραφόμενα! Είναι αδύνατον φυσικά να προβλέψουμε αν η πικρή εμπειρία έχει καταστήσει τα στελέχη αυτά πιο σοφά σε περίπτωση διάσπασης. Αυτό θα αποδειχθεί μόνο στην πράξη, αλλά σίγουρα αυτός που θα χάσει τα πιο πολλά θα είναι ο Αλέξης Τσίπρας - και πρωτίστως την πρωθυπουργία!  

3ο μνημόνιο: Μαθήματα, Παθήματα, Εναλλακτικές λύσεις, Ευθύνες και η Δημοκρατία

3^ο μνημόνιο: Μαθήματα, Παθήματα, Εναλλακτικές λύσεις,  Ευθύνες και η Δημοκρατία

Έναν λαό που σήκωσε κεφάλι μέσα στο βομβαρδισμό της τρομοκρατίας, του αξίζει περήφανη και τίμια στάση, που όταν λέει «όχι» το εννοεί και δεν ερμηνεύεται  σε όχι μεν, αλλά… και τελικά ναι.

Το μάθημα

Η προσχώρηση της κυβέρνησης στο 3^ο  και πιο επαχθές μνημόνιο, αυτό που  μαθαίνει στον κόσμο είναι πώς οι λαοί δεν πρέπει και δε μπορούν να σηκώσουν κεφάλι απέναντι στους αφέντες.

Μαθαίνει επίσης, πως ότι εφιαλτικό δε μπορεί να το περάσει η Δεξιά σε ένα λαό, το περνάει η «Αριστερά» με τις ψήφους της Δεξιάς.

Μαθαίνει και κάτι άλλο. Να  αποδεχόμαστε  την ταπείνωση του λαού και να  σπέρνουμε  την ηττοπάθεια σε κάθε λαό της Ευρώπης που σκεφτόταν να αντισταθεί στη γερμανική αυτοκρατορία.

Παθήματα

1.Ο  εξευτελισμός  ενός  ολόκληρου λαού, που στέλνοντάς τον σε ένα δημοψήφισμα , το αποτέλεσμα του εγράφη στα παλαιοτέρα των υποδημάτων

2.Το  δημοψήφισμα έγινε για να το θυμόμαστε όλοι και να γελάμε αν ποτέ στο μέλλον θα ακούμε για δημοψηφίσματα και λαϊκές εντολές.

3.Να βρεθούμε όλοι  στο δίλημμα μεταξύ μιας μεγάλης και μιας τεράστιας καταστροφής. Δίχως κανένα σχέδιο για διαπραγματεύσεις εντός ευρωζώνης, δίχως καμία προετοιμασία για έξοδο από αυτήν.

4.Η δικαίωση στις περισσότερες από τις προβλέψεις των εκπροσώπων τού σιχαμερού συστήματος που βασάνισε τη χώρα επί 41 χρόνια. Και δικαιώνοντας αυτές τις προβλέψεις τους, κατάφερε να το κρατήσει ζωντανό.

5.Να μην εκμεταλλευτεί τη δυνατότητα για ρήξη με τη γερμανική αυτοκρατορία που του πρόσφερε το 61% του λαού, αλλά και να εκλιπαρεί τον Σόιμπλε να αποσύρει τη δική του πρόθεση για ρήξη με την Ελλάδα. Ναι, ήταν από τα απίστευτα, όμως το κατάφερε κι αυτό.

6.Να  μας τρελάνουν  βάζοντας τον νέο υπουργό Οικονομικών  να μας πείσει πόσο ωραίο μνημόνιο θα είναι το τρίτο επειδή σε αυτό περιλαμβάνονται η φορολόγηση των εφοπλιστών, ο διαγωνισμός για τις άδειες εκπομπής των καναλιών και η φορολόγηση των διαφημιστικών τους εσόδων. Λες κι έπρεπε να υπάρξει μνημόνιο για να γίνουν αυτά. Λες και δεν ήταν αυτονόητα. Λες και πρέπει να γίνουν – που δεν θα γίνουν – μόνο αν χωθούμε ακόμη περισσότερο μέσα στο βόθρο των δανεικών.

6.Να τρομοκρατείται ο λαός, λέγοντας ότι «Κινδυνεύουμε να ανατιναχτεί το κράτος, δεν μιλάμε για Grexit, μιλάμε για άτακτη χρεοκοπία, με ότι αυτό συνεπάγεται», ομολογώντας  πως εντάσσεται εξ ολοκλήρου στην πλευρά των μνημονιακών θεωρώντας ότι τα μνημόνια και η υποταγή είναι μονόδρομος. Και ίσως αύριο γίνουν και … ευλογία.

7. Κατάφερε να δώσει το δικαίωμα στη Ντόρα Μπακογιάννη, τον Βορίδη, τον Άδωνη, τον Ποτάμι, την Φωφη, το Βενιζέλο, το ΠΑΣΟΚ, την ΝΔ και όλο αυτό τον εσμό να μας κουνάνε  το δάχτυλο.

8.Κατάφερε να κάνει τους εκπροσώπους του 39% του «ΝΑΙ» να βάζουν όρους και προϋποθέσεις στο 61% του «ΟΧΙ».

9. Κατάφερε να μας κάνει να νιώθουμε αφόρητα μ…..ς και κορόιδα .

…και η Δημοκρατία….

Το τρίτο μνημόνιο δεν θα οδηγήσει μόνο στη συνέχιση της οικονομικοκοινωνικής καταστροφής της Ελλάδας («σπείρα θανάτου μπροστά μας», λέει ο αγαπημένος του ΣΥΡΙΖΑ Γκαλμπρέιθ, στο τελευταίο άρθρο του). Αποτελεί, πιθανότατα, και είσοδο σε περίοδο βαριάς, όλο και πιο έκδηλης συνταγματικής ανωμαλίας.

Η επιστροφή της αστυνομίας του κ. Πανούση στην καθιερωμένη πρακτική, να αφήνουμε τους προβοκάτορες να δρουν ανενόχλητοι και μετά να επιτιθέμεθα με παραδειγματική και απρόκλητη βία στο σύνολο των διαδηλωτών, είναι το σύμβολο της νέας εποχής που αρχίζει.

Το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα μετά το 2010, είναι πανομοιότυπο με αυτό που εφαρμόστηκε στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης μεταξύ 1929 και 1933. Αν δεν παρήγαγε μέχρι τώρα αιματηρά αποτελέσματα και δεν κατέστρεψε πλήρως το δημοκρατικό πολίτευμα, ήταν μόνο και μόνο γιατί η Ελλάδα δεν βγήκε από πόλεμο, αλλά από μακρά περίοδο δημοκρατίας, ευημερίας και σταθερότητας. Η κοινωνία δεν ήταν προετοιμασμένη για βία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Αν.Ελλ., προσέφεραν μια καθησυχαστική, αν και όχι αληθινή όπως απεδείχθη, ελπίδα δημοκρατικής και ειρηνικής διεξόδου από την καταστροφή.

Το τρίτο μνημόνιο θα είναι ακόμα βαρύτερο και θα επιπέσει επί μιας ήδη κατεστραμμένης χώρας.

Οι Ιδέες καθυστερούν εν σχέσει με το Είναι, έλεγε ο Κάρολος Μαρξ, δεν είπε όμως ότι δεν το φτάνουν και ποτέ!

Εναλλακτικές λύσεις και Ευθύνες

Δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική, όπως ισχυρίζεται η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ; Δεν είναι σωστό. Μια κυβέρνηση με 61% εντολή να αντισταθεί, μπορεί, και μόνο γι’ αυτό, να το κάνει.

 Εντολή ακόμα ισχυρότερη, αφού την έδωσαν οι ‘Έλληνες, σε συνθήκες τρομοκρατίας, εκβιασμών και απειλών που είχαν αρχίσει να πραγματοποιούνται, με το κλείσιμο των τραπεζών ως αποτέλεσμα του οικονομικού πολέμου της ΕΚΤ.

Αν όμως δεχτούμε ότι έχει δίκιο η κυβέρνηση, ποιος φταίει; Ποιος άφησε τη χώρα ανοχύρωτη στον πολύ πιθανό, απολύτως προβλέψιμο πολιτικοοικονομικό πόλεμο των Πιστωτών; Ποιος και γιατί αφέθηκε στις παρασκηνιακές, μυστικές διαβεβαιώσεις της Ουάσιγκτον και τώρα την ευχαριστεί; Γιατί ακριβώς την ευχαριστεί; Η Μαρία η Πενταγιώτισσα φταίει για την απουσία εναλλακτικής; Οι κυβερνήσεις δεν σχηματίζονται μόνο για να κάθονται στις υπουργικές καρέκλες τα μέλη τους.

Ποιος εμπόδισε την κυβέρνηση να ετοιμάσει την εναλλακτική; Γιατί επί δυόμιση χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ (και οι Αν.Ελλ.) δεν έκαναν την παραμικρή προετοιμασία; Γιατί δεν επεξεργάστηκαν κανένα άξιο λόγου πρόγραμμα; Γιατί δεν ετοιμάστηκαν και δεν ετοίμασαν τη χώρα; Γιατί δεν το έκαναν ακόμα κι όταν είδαν, μετά τις εκλογές, το χάρο με τα μάτια τους; Γιατί ξόδεψαν τα κρατικά αποθεματικά πέντε μήνες, για να διατηρήσουν μια κωμωδία διαπραγματεύσεων; Γιατί απέκλεισαν κάθε χρηματοδότηση πλην ΕΕ;

Τα δημοψηφίσματα δεν είναι παιδικές εκδρομές. Η  παραβίαση της άμεσα εκδηλωμένης βούλησης του ελληνικού λαού, από την Κυβέρνηση, τη Βουλή, την ΕΕ, συνιστά ευθεία και βαρύτατη παραβίαση της ελληνικής συνταγματικής τάξης και του ευρωπαϊκού δικαίου, την οποία έχουν ορκιστεί να τηρούν όλοι οι βουλευτές, αριστεροί και δεξιοί. Συνιστά όντως πραξικόπημα. Πόσο μάλλον που τίποτα δεν άλλαξε στις συνθήκες μεταξύ 5ης  και 1οης Ιουλίου.

Το αποτέλεσμα δημοψηφίσματος μπορεί να αλλάξει μόνο με καινούριο δημοψήφισμα, όπως έγινε με τα τέσσερα που έγιναν στην Ελλάδα για τη βασιλεία. Δεν αλλάζουν τα αποτελέσματα ανάλογα με το τι καπνίζει στην κάθε κυβέρνηση. Μπορεί να το σχεδίασε ο Γιούνκερ και οι Αμερικανοί, αλλά η εκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση και οι βουλευτές της εκτελούν αυτό το πραξικόπημα.

Πραξικόπημα και εντός ΣΥΡΙΖΑ: Ωμή κατάλυση της εσωκομματικής δημοκρατίας

Είναι ταυτόχρονα και πραξικόπημα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Εκατόν εννέα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, η πλειοψηφία του εκλεγμένου ανώτερου, σύμφωνα με το καταστατικό, οργάνου του κόμματος, μεταξύ δύο συνεδρίων, υπέγραψαν δήλωση απόρριψης της συμφωνίας, που ψήφισαν λίγο αργότερα οι βουλευτές του Κόμματος. Ζήτησαν την σύγκληση επιτέλους του ανώτερου κομματικού οργάνου το οποίο, εν μέσω σοβαρότατης εθνικής κρίσης, και αποφάσεων που θα καθορίσουν ακόμα και το αν θα υπάρχει στην Ελλάδα αριστερά, απλώς δεν συνεδριάζει!

Ουσιαστικά έχουμε εδώ μια ιδιότυπη επανάληψη και της Βάρκιζας, αλλά και των Ιουλιανών, μια προφανή φαλκίδευση δηλαδή της λαϊκής εντολής από αυτούς που επέλεξε για να την εκτελέσουν ο ελληνικός λαός. Αλλά και μια μαύρη στιγμή ωμής κατάλυσης κάθε έννοιας εσωκομματικής δημοκρατίας στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Η δημοκρατία δεν είναι μια πολυτέλεια, ούτε μια λέξη να τη λέμε. Είναι η βασικότερη προϋπόθεση για τη διατήρηση της Ελλάδας ως εθνικά κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος. Και επίσης, το βασικότερο εμπόδιο για να μην καταστρέφουν το αριστερό κίνημα οι κατά καιρούς ηγεσίες του.

Ενός κακού μύρια και τρομερά έπονται!

Μήπως, φίλοι και σύντροφοι, να πατήσετε φρένο, αν δηλαδή μπορείτε πλέον να πατήσετε κάποιο φρένο, κι αν υπάρχει τέτοιο φρένο, προτού πέσετε εσείς και όλοι μας στον γκρεμό; Κατά κει πάτε και με ιλιγγιώδη ταχύτητα! Κρίμα.

Έναν λαό που σήκωσε κεφάλι μέσα στο βομβαρδισμό της τρομοκρατίας, του αξίζει περήφανη και τίμια στάση, που όταν λέει «όχι» το εννοεί και δεν ερμηνεύεται  σε όχι μεν, αλλά… και τελικά ναι.

Οι Βουλευτές, το Σύνταγμα, η πατρίδα και η Αριστερά ! Με τι ψυχή θα ψηφίσουν να πάρουν τα σπίτια του κοσμάκη … μετά από 6 μήνες. Μα δεν ντρέπονται καθόλου, μα καθόλου ;

 Οι Βουλευτές, το Σύνταγμα, η πατρίδα και η Αριστερά !

Με τι ψυχή θα ψηφίσουν να πάρουν τα σπίτια του κοσμάκη … μετά από  6 μήνες. Μα δεν ντρέπονται καθόλου, μα καθόλου ;

Ακούμε από αρκετούς στον ΣΥΡΙΖΑ την άποψη ότι τα όσα συμβαίνουν αποτελούν πραξικόπημα.

Είναι σωστό. Αλλά είναι νομίζω η πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία που μας προτείνει κάποιος, ως απάντηση στο πραξικόπημα, να το εκτελέσουμε οι ίδιοι!

Είναι όντως πραξικόπημα. Είναι πραξικόπημα οργανωμένο στο εξωτερικό, παρακολουθούμενο και στις τελευταίες του λεπτομέρειες από το εξωτερικό και αποσκοπεί στην ανατροπή της βούλησης του ελληνικού λαού , όπως εκφράστηκε στις 5 Ιουλίου.

Τα δημοψηφίσματα δεν είναι παιδικές εκδρομές, ούτε δημοσκοπήσεις. Δεν ανατρέπονται ούτε με αποφάσεις κυβερνήσεων, ούτε καν της Βουλής. Ανατρέπονται μόνο με άλλο δημοψήφισμα. Αντίθετες αποφάσεις των πολιτειακών οργάνων είναι εκ προοιμίου αντισυνταγματικές, άκυρες και ανυπόστατες.

Κάναμε τέσσερα δημοψηφίσματα στον 20ό αιώνα για τη βασιλεία. Το δημοψήφισμα του 1925 που άλλαξε με το δημοψήφισμα του 1935 και μετά με το δημοψήφισμα του 1974. Δεν θα μπορούσαν όχι 251, ούτε και 451 βουλευτές της Βουλής να αλλάξουν αυτό το αποτέλεσμα, επαναφέροντας τη Βασιλεία.

Εξάλλου καμιά ουσιαστική μεταβολή στις πραγματικές συνθήκες δεν σημειώθηκε μετά τις 5 Ιουλίου, που να δικαιολογεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση της χώρας, που ζήτησε να ψηφιστεί το ‘Όχι, ενεργεί ωσάν το Ναι να είχε κερδίσει, από την πρώτη στιγμή που έκλεισαν οι κάλπες. Και το ότι χρησιμοποιεί μαζικά όλα τα επιχειρήματα του Ναι για να κατατρομάξει τον ελληνικό λαό και να τον πείσει ότι το θάρρος που του ζήτησε η ίδια να επιδείξει, είναι άτοπο!

Μετά την ψηφοφορία στην Βουλή  για το πρώτο μέρος  του 3^ου  μνημονίου στις 15  Ιούλιου (Ψήφισαν 299 βουλευτές., Ναι 229, Όχι 64,Παρών 6), το δεύτερο μέρος  του 3^ου  μνημονίου με τίτλο «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4334/2015 (Α΄ 80)» που κατατέθηκε χτες αργά το βράδυ στη Βουλή για ψηφιστεί μεθαύριο, που  είναι περίπου 1000 σελίδων!  με την διαδικασία fast track  (δηλαδή fast ….food )

Αυτό που καλούνται να ψηφίσουν ΚΑΙ οι βουλευτές της Αριστεράς, που θα ψηφίζουν... αδιάβαστοι όσα τους πασάρουν.

Σκεφτείτε πόσο χρόνο χρειάζεται για να το ξεφυλλίσεις τις1000 σελίδες , πολύ περισσότερο για να το διαβάσεις.

Ένα πάντως είναι σίγουρο. Αυτό: «Ως τιμή πρώτης προσφοράς για τον πλειστηριασμό ακινήτου ορίζεται πλέον η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο κατάσχεσης».

Μέχρι σήμερα ως τιμή πρώτης προσφοράς ίσχυε η αξία που προέκυπτε από τις αντικειμενικές τιμές, η συγκεκριμένη αλλαγή αποτελούσε πάγιο αίτημα των τραπεζών, ώστε να μπορούν να γίνονται οι πλειστηριασμοί.

Η κυβέρνηση λέει συζητάει με τους θεσμούς «πάγωμα-μορατόριουμ των πλειστηριασμών της κύριας κατοικίας ή της μοναδικής κατοικίας μέχρι το τέλος του 2015 υπό προϋποθέσεις». Αρκεί να το δεχτεί η τρόικα, έτσι; Να το δει πρώτα το νομοσχέδιο, να δώσει την έγκρισή της...

Αλλά έλα και να  υπάρχει «πάγωμα» των πλειστηριασμών για 6 μήνες, αυτό είναι η αριστερή και φιλολαϊκή πολιτική;

 Με τι ψυχή θα ψηφίσουν να πάρουν τα σπίτια του κοσμάκη … μετά από  6 μήνες.

Μα δεν ντρέπονται καθόλου, μα καθόλου !

Τελικά η Αριστερά θα πάρει όντως τα σπίτια του κόσμου, είχαν δίκιο που μας το έλεγαν παλιά στους  πιτσιρικάδες για να τους φοβίσουν. Και γελάγαν τότε. Που να 'ξέραν ...

Οι βουλευτές, και της αριστεράς και της δεξιάς, έχουν ορκιστεί να τηρούν το σύνταγμα! Η εντολή που πήραν οι βουλευτές της αριστεράς και των Αν.Ελλ. από τους εκλογείς τους, από τις οικογένειες των ανθρώπων που αυτοκτόνησαν, από τον ελληνικό λαό στις 25 του Γενάρη, δεν είναι εντολή να συνεχίσουν αυτή την πολιτική, αλλά να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα για να την σταματήσουν.

 Είναι βουλευτές και υπουργοί γιατί μια χώρα καταστρέφεται, γιατί ένας λαός ταπεινώνεται. Δεν είναι για να προδώσουν για τρίτη φορά σε πέντε χρόνια τον ελληνικό λαό, μετατρεπόμενοι, μετά τον Γιώργο Παπανδρέου και μετά τη ΝΔ, σε πειθήνια όργανα των Δανειστών και των Ξένων. Οι έδρες τους δεν ανήκουν ούτε στους ίδιους, ούτε στο κόμμα τους.

Ανήκουν στον ελληνικό λαό που τους έστειλε εκεί που είναι για να τον εκπροσωπήσουν, και όχι να προδώσουν τη θέλησή του.

Επιπλέον, δεν υπάρχει καμιά απόφαση των κομματικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ, που να επιτρέπει την μετατροπή αυτού του κόμματος από αντιμνημονιακή σε μνημονιακή δύναμη. Μέσα σε γεγονότα ιστορικής σημασίας, που θα επέβαλαν προ πολλού την σύγκληση εκτάκτου συνεδρίου του Κόμματος, δεν έχει καν συνεδριάσει η Κεντρική του Επιτροπή.

Εκείνες τις κόκκινες γραμμές τις θυμάστε ;

Μήπως μπορείτε να μου τις θυμίσετε;

Είναι λοιπόν όχι ένα, αλλά πολλά πραξικοπήματα που συμβαίνουν μετά τις 5 Ιουλίου.

Η επιβληθείσα από την Αγγλία συμφωνία της Βάρκιζας του 1945, που μοιάζει σε βασικά σημεία της με τη συμφωνία Τσίπρα-δανειστών που επέβαλλαν οι ΗΠΑ στην ΕΕ, δεν απέτρεψε, διευκόλυνε τον διχασμό, όπως συχνά κάνει μια άδικη και άνιση συμφωνία.

Πολύ φοβάμαι ότι το Τρίτο Μνημόνιο δεν συνιστά μόνο συνέχιση της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής των δύο προηγουμένων, αλλά κινδυνεύει να αποδειχθεί και η έναρξη μιας επικίνδυνης περιόδου πολιτικής αστάθειας και κραυγαλέας συνταγματικής εκτροπής. 

Το σχίσμα στον ΣΥΡΙΖΑ, ο ανασχηματισμός και το αναδυόμενο πολιτικό τοπίο Του Σταύρου Λυγερού

Το σχίσμα στον ΣΥΡΙΖΑ, ο ανασχηματισμός  και το αναδυόμενο πολιτικό τοπίο

Του Σταύρου Λυγερού

Η άρνηση 39 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίσουν την περασμένη Τετάρτη τη νύχτα τα προαπαιτούμενα εν όψει του 3ου Μνημονίου πυροδότησε μία δυναμική, η οποία πιθανότατα θα οδηγήσει σε διάσπαση το κόμμα του Τσίπρα. Η πρώτη πράξη ήταν ο ανασχηματισμός, ο οποίος αποτελεί ένα βήμα προς την οριστικοποίηση του σχίσματος στον ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη πράξη αναμένεται να είναι η προκήρυξη εκλογών το φθινόπωρο, από τις οποίες πιθανότατα θα προκύψει ένα νέο πολιτικό σκηνικό.

Το ζήτημα της παραμονής ή της εξόδου από την Ευρωζώνη έχει απασχολήσει επανειλημμένως τον ΣΥΡΙΖΑ. Η γύρω από τον Τσίπρα κομματική πλειοψηφία θεωρούσε πώς υπάρχουν περιθώρια βιώσιμης λύσης του ελληνικού προβλήματος εντός της Ευρωζώνης. Αντιθέτως, ο Λαφαζάνης και τα υπόλοιπα στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας θεωρούσαν πως μόνο η συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή θα επέτρεπε στην Ελλάδα να απαλλαγεί από τον κορσέ των μνημονιακών πολιτικών. Είχαν, ωστόσο, αποδεχθεί τη θέση της πλειοψηφίας, θεωρώντας πως με την πάροδο του χρόνου τα γεγονότα θα δικαίωναν τη θέση τους.

Όσο οι διαπραγματεύσεις με το ευρωιερατείο δεν οδηγούσαν σε αποτέλεσμα, η αντίθεση που υπέφωσκε στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον από το 2010 μπορούσε να επικαλύπτεται. Από τη στιγμή, όμως, που ο Τσίπρας αποδέχθηκε με βαριά καρδιά τις απαιτήσεις των δανειστών για να αποτρέψει την έξοδο από την Ευρωζώνη, ο κόμπος έφθασε στο χτένι. Η συμφωνία για το 3ο Μνημόνιο έβγαλε με δύναμη στην επιφάνεια το στρατηγικού χαρακτήρα εσωκομματικό ρήγμα.

Είναι αξιοσημείωτο πως απέναντι στην ηγετική ομάδα δεν είναι μόνο η οργανωμένη Αριστερή Πλατφόρμα. Είναι και στελέχη που μέχρι τώρα ανήκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην υπό τον Τσίπρα εσωκομματική πλειοψηφία. Αυτό αφορά τη σημαντική συνιστώσα ΚΟΕ του Ρινάλντι, αλλά και αρκετά μεμονωμένα στελέχη. Το έγγραφο διάβημα των 109 μελών της Κεντρικής Επιτροπής (σε σύνολο 201 μελών) καταδεικνύει πως μετά τις τελευταίες εξελίξεις ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει σ’ αυτό το κρίσιμο ζήτημα χάσει την πλειοψηφία στο ανώτατο κομματικό όργανο (μεταξύ δύο συνεδρίων). Γι’ αυτό και αποφεύγει να το συγκαλέσει.

Το πλεονέκτημα του Τσίπρα είναι πως το εσωκομματικό μέτωπο που στρέφεται εναντίον της πολιτικής επιλογής του είναι ιδεολογικοπολιτικά ετερόκλητο. Με άλλα λόγια, είναι πολύ δύσκολο να συνασπισθεί στη βάση κοινών πολιτικών παρονομαστών για να υποστηρίξει μία εναλλακτική λύση. Γι’ αυτό και το ενδεχόμενο ο έλεγχος του ΣΥΡΙΖΑ να περάσει στα χέρια της εσωκομματικής αντιπολίτευσης συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες.

Το μέγαρο Μαξίμου διαπιστώνει πως το γυαλί έχει ραγίσει. Η μόνη περίπτωση να αποτραπεί η διάσπαση είναι το αμέσως επόμενο διάστημα τα γεράκια του ευρωιερατείου να τορπιλίσουν την υλοποίηση της συμφωνίας που προέκυψε τη νύχτα της περασμένης Κυριακής στη σύνοδο κορυφής της Ευρωζώνης. Στην υπαρκτή αλλά όχι πολύ πιθανή αυτή περίπτωση, θα έπαυε να υφίσταται η αιτία που προκαλεί την εσωκομματική ρήξη και ως εκ τούτου θα υπήρχαν περιθώρια για γεφύρωση του ρήγματος.

Προς το παρόν, η περί τον Τσίπρα ηγετική ομάδα και η Αριστερή Πλατφόρμα επιδίδονται σε ελιγμούς για να μην χρεωθούν το πολιτικό κόστος του σχίσματος και κατ’ επέκτασιν για να προσελκύσουν προς την πλευρά τους το μεγαλύτερο δυνατόν τμήμα του κομματικού μηχανισμού. Αυτός είναι ο λόγος που οι αντιφρονούντες δηλώνουν πως συνεχίζουν να στηρίζουν την κυβέρνηση, δημιουργώντας την πρωτόγνωρη και αντιφατική κατάσταση μίας συμπολιτευόμενης αντιπολίτευσης! Οι Λαφαζάνης, Ήσυχος και Στρατούλης δεν παραιτήθηκαν αμέσως από τα χαρτοφυλάκιά τους όχι επειδή έτρεφαν αυταπάτες πως θα τα διατηρήσουν, αλλά για να φανεί πως είναι ο πρωθυπουργός που τους απομακρύνει.

Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να υπογραμμίσουμε τη διάκριση ανάμεσα στον “μικρό ΣΥΡΙΖΑ” του 4% και στον “μεγάλο ΣΥΡΙΖΑ” του 36,5%. Ο κομματικός μηχανισμός αντανακλά και εκφράζει ιδεολογικοπολιτικά τον “μικρό ΣΥΡΙΖΑ”. Δεν εκφράζει τον “μεγάλο ΣΥΡΙΖΑ”, η βάση του οποίου αποτελείται κατά κανόνα από εκλογικούς πρόσφυγες (κεντροαριστερής, αλλά και κεντροδεξιάς προέλευσης). Αυτοί μετέτρεψαν το μικρό κόμμα διαμαρτυρίας σε πρώτο κόμμα.

Οι εν λόγω εκλογικοί πρόσφυγες δεν ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ επειδή συμμερίζονται τις ιδεολογικές αντιλήψεις της Κουμουνδούρου. Τον ψήφισαν επειδή έτρεφαν την ελπίδα πως ο νέος και πολιτικά άφθαρτος Τσίπρας θα υλοποιούσε την προεκλογική επαγγελία του να σταματήσει τις καταστροφικές επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών. Μ’ αυτή την έννοια, η πολιτική αναφορά των πολιτών που το 2012 και το 2015 ψήφισαν για πρώτη φορά ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Τσίπρας κι όχι η Κουμουνδούρου.

Αυτό σημαίνει πως εάν ο πρωθυπουργός αποφάσιζε να ιδρύσει δικό του κόμμα θα εξασφάλιζε τη μερίδα του λέοντος από το 36,5% του Ιανουαρίου 2015 κι όχι μόνο. Το 61,3% του δημοψηφίσματος, άλλωστε, κατέδειξε –μεταξύ των άλλων– πως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων έχει στρέψει την πλάτη προς το φθαρμένο πολιτικό προσωπικό που κυβέρνησε τη χώρα τις προηγούμενες δεκαετίες και προς το παρόν εναποθέτει τις ελπίδες του στον Τσίπρα.

Η εκ μέρους του πρωθυπουργού αποδοχή ενός 3ου Μνημονίου διαφοροποιεί τα πράγματα, αλλά δεν τα αλλάζει ποιοτικά. Υπάρχει μία μερίδα ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ που θεωρεί ότι κακώς υποχώρησε, αλλά η συντριπτική πλειονότητα τον δικαιολογεί. Μπορεί να θέλει να απαλλαγεί από την εξοντωτική λιτότητα, αλλά έχει πεισθεί πως στο σημείο που είχαν φθάσει τα πράγματα δεν υπήρχε άλλος δρόμος από την επίτευξη συμφωνίας. Το κλείσιμο των τραπεζών και η μη παροχή ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκάλεσε συμπτώματα στραγγαλισμού της ελληνικής οικονομίας. Η άμεση προοπτική κατάρρευσής της ήταν εκ των πραγμάτων ένα ισχυρό σοκ για όλους.

Αυτός είναι ο λόγος που η συμφωνία έγινε κατά κανόνα δεκτή με ανακούφιση όχι μόνο από τους υποστηρικτές του “ναι”, αλλά και από τη συντριπτική πλειοψηφία των υποστηρικτών του “όχι”. Στη δεύτερη αυτή κατηγορία κυριαρχεί η εντύπωση πως ο Τσίπρας πάλεψε όσο μπορούσε και υποχώρησε μόνο όταν εξάντλησε όλα τα περιθώρια.

Η γενική αυτή εντύπωση σε μεγάλο βαθμό επικαλύπτει τα πολλά και μεγάλα σφάλματα που ο ίδιος και η κυβέρνησή του έχουν διαπράξει κατά τη διάρκεια των πεντάμηνων διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Αλλά και οι υποστηρικτές του “ναι” βλέπουν πια τον πρωθυπουργό με άλλο μάτι. Το κλίμα αυτό τροφοδοτεί τις προσδοκίες στο μέγαρο Μαξίμου πως στις εκλογές του φθινοπώρου ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα θα παραμείνει με άνεση πρώτο κόμμα.

Η άρνηση των 39 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίσουν την περασμένη Τετάρτη τα προαπαιτούμενα εγείρει πολιτικό ζήτημα για την κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά όχι και θεσμικό. Πρώτον, επειδή, όπως έχουμε προαναφέρει, οι 39 δηλώνουν πως κατά τα άλλα συνεχίζουν να στηρίζουν την κυβέρνηση. Δεύτερον, επειδή η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι όχι μόνο δεν θέτουν ζήτημα δεδηλωμένης, αλλά ψήφισαν και θα συνεχίσουν να ψηφίζουν τα νομοσχέδια που αφορούν την υλοποίηση της συμφωνίας με την Ευρωζώνη.

Είναι προφανές πως η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχισθεί για πολύ. Οι λόγοι που δεν προκηρύσσονται αμέσως εκλογές είναι δύο: Πρώτον, επειδή βρισκόμαστε στην καρδιά της τουριστικής περιόδου. Δεύτερον, επειδή η κυβέρνηση Τσίπρα, όπως και τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης που τη συνδράμουν στη Βουλή, επιδιώκουν να ολοκληρωθεί η διαδικασία υπογραφής και έγκρισης του 3ου Μνημονίου πριν στηθούν κάλπες.

Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θεωρείται δεδομένο πως ο πρωθυπουργός θα προκηρύξει εκλογές, αφού εν τω μεταξύ θα έχει ξεκαθαρίσει το εσωκομματικό μέτωπο. Στο μέγαρο Μαξίμου δεν έχουν ακόμα καταλήξει στον τρόπο, με τον οποίο θα γίνει αυτό το ξεκαθάρισμα. Στο τραπέζι έχει πέσει η πρόταση για σύγκληση έκτακτου κομματικού συνεδρίου, αλλά υπάρχει ο φόβος πως το κλίμα δεν θα είναι ευνοϊκό για την υπό τον Τσίπρα ηγετική ομάδα.

Για την ακρίβεια φοβούνται όχι την Αριστερή Πλατφόρμα, αλλά το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωποι με ένα ετερόκλητο μέτωπο απόρριψης. Όπως έχει χάσει την πλειοψηφία στην Κεντρική Επιτροπή, δεν αποκλείεται καθόλου να συμβεί το ίδιο και στο συνέδριο. Για τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ η ψήφιση ενός νέου επώδυνου Μνημονίου απαιτεί παραβίαση των ιδεολογικοπολιτικών τους αρχών. Εξ ου και τα εκτεταμένα ρήγματα που ήδη εμφανίζονται σ’ όλη την έκταση του κομματικού μηχανισμού και εκ των πραγμάτων επηρεάζουν και την Κοινοβουλευτική Ομάδα.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Τσίπρας επέλεξε τους νέους υπουργούς του με τα μάτια στραμμένα στον εσωκομματικό συσχετισμό δυνάμεων κι όχι με κριτήριο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του νέου κυβερνητικού σχήματος. Αν και δέχθηκε εισηγήσεις να αξιοποιήσει έμπειρα κοινωνικά στελέχη με τεχνοκρατική συγκρότηση, ο πρωθυπουργός προτίμησε να δώσει χαρτοφυλάκια μόνο σε κομματικά στελέχη, τα οποία θεωρεί πως τον ενισχύουν εν όψει της επικείμενης εσωκομματικής μάχης.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι ο νέος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Βίτσας, ο νέος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Βερναρδάκης, ο νέος υφυπουργός Εσωτερικών Πολάκης, η νέα αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Αναγνωστοπούλου, ο νέος υφυπουργός Εξωτερικών Αμανατίδης και ο νέος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Αλεξιάδης.

Εκτός αυτού, με την υπουργοποίηση μόνο κομματικών στελεχών ο Τσίπρας ήθελε να διασκεδάσει τη διάχυτη εντύπωση πως μετά την άρνηση των 39 θα στραφεί σε μία συγκυβέρνηση με το Ποτάμι ή θα οδηγηθεί στη συγκρότηση μίας κυβέρνησης ειδικού σκοπού με ευρύτερη κοινοβουλευτική αποδοχή. Δεν είχε, άλλωστε, κανένα λόγο να κινηθεί κατ’ αυτό τον τρόπο, όταν έχει ήδη αποφασίσει να στήσει κάλπες τον Σεπτέμβριο ή το αργότερο τον Οκτώβριο.

Στο μέγαρο Μαξίμου θεωρούν πως η απόσχιση της Αριστερής Πλατφόρμας και ενδεχομένως και κάποιων άλλων ομάδων και στελεχών δεν θα μειώσει σημαντικά την εκλογική απήχηση του Τσίπρα. Αυτό που τους ανησυχεί είναι η επίδραση που θα έχει στο εκλογικό σώμα η εφαρμογή των νέων επώδυνων μέτρων λιτότητας. Ελπίζουν, όμως, ότι λόγω και των θερινών διακοπών και της ανάσας που δίνει στην οικονομία ο τουρισμός οι αρνητικές επιπτώσεις δεν θα είναι πολύ έντονες μέχρι τις εκλογές.

Στόχος τους είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να αποσπάσει την αυτοδυναμία με κεντρικά επιχειρήματα πως μόνο αυτός πρώτον μπορεί να διαχειρισθεί με σχετική κοινωνική δικαιοσύνη την αναπόφευκτη λιτότητα και δεύτερον μπορεί να καταπολεμήσει τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Ο Τσίπρας δεν θέλει να τερματίσει τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ, αλλά φοβάται μήπως ο Καμμένος και το κόμμα του κάνουν πίσω όταν θα έρθουν τα δύσκολα.

Η πολιτική δυναμική, όμως, δεν αποκλείεται να εξωθήσει τον πρωθυπουργό προς τα εκεί που τώρα δεν θέλει να πάει. Τα γεγονότα έχουν αποδείξει πως τα Μνημόνια “τρώνε” όποιο κόμμα τα υπηρετεί. Τα επώδυνα μέτρα λιτότητας που το επόμενο διάστημα θα επιβάλει η κυβέρνηση Τσίπρα θα την υποχρεώσουν να τα υπερασπίζεται, γεγονός που αναπόφευκτα θα την καταστήσουν απολογητή και θα την μεταλλάξουν πολιτικά.

Στην πορεία αυτή δεν αποκλείεται να προκληθούν πρόσθετα ρήγματα στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΝΔ. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι δια της διολισθήσεως θα αλλάξει η πολιτική οπτική της κυβερνητικής ομάδας. Είναι πολύ πιθανόν, λοιπόν, κάποια στιγμή προσεχώς να χρειασθεί ή και να επιζητήσει τη σύμπραξη του Ποταμιού και ενδεχομένως του ΠΑΣΟΚ.

Έτσι όπως φαίνεται να εξελίσσονται τα πράγματα, το πολιτικό σύστημα θα μεταλλαχθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ θα παραμείνουν το επόμενο διάστημα οι δύο μεγαλύτεροι πόλοι, αλλά όχι με όρους κυριαρχίας. Ανάμεσά τους θα κινείται το Ποτάμι, το ΠΑΣΟΚ (εάν επιβιώσει) και οι ΑΝΕΛ. Στα δύο άκρα θα κινούνται η Χρυσή Αυγή και το κόμμα που θα προκύψει από την απόσχιση της Αριστερής Πλατφόρμας και την ενδεχόμενη σύμπραξή της με άλλες ακροαριστερές συσπειρώσεις.

Είναι αξιοσημείωτο πως και οι δύο αυτοί ακραίοι πόλοι θα έχουν στη σημαία τους την έξοδο από την Ευρωζώνη. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αυτή τη στιγμή την επιστροφή στη δραχμή την υποστηρίζει το 20% των πολιτών, ίσως λίγο περισσότερο. Η εφαρμογή του νέου πακέτου εξοντωτικής λιτότητας αναμένεται τον επόμενο χρόνο να διογκώσει σημαντικά αυτό το ποσοστό. Νοικοκυριά και επιχειρήσεις που θα πέφτουν στον γκρεμό είναι αναπόφευκτο να αποδίδουν την οικονομικοκοινωνική συντριβή τους στο ευρώ και να αναπολούν τη δραχμή.

Το γεγονός αυτό αναπόφευκτα θα τροφοδοτήσει εκλογικά και το κόμμα του Λαφαζάνη και το κόμμα του Μιχαλολιάκου. Το πόσο θα τα τροφοδοτήσει θα εξαρτηθεί αφενός από το εάν η Ευρωζώνη θα δώσει μία αναπτυξιακή προοπτική στην ελληνική οικονομία, αφετέρου από την ικανότητα της κυβέρνησης Τσίπρα να ανασυγκροτήσει παραγωγικά το κράτος και την κοινωνία. Επειδή δεν είναι καθόλου δεδομένο πως θα συντρέξουν και οι δύο αυτές προϋποθέσεις, δεν έχουν πολύ άδικο όσοι θεωρούν πως η δια του εκβιασμού ρυμούλκηση του ΣΥΡΙΖΑ στο δύσβατο μνημονιακό μονοπάτι είναι μόνο αγορά χρόνου κι όχι αρχή της εξόδου από τον φαύλο κύκλο.